De anticonceptiepil wordt beschouwd als een betrouwbaar en relatief gemakkelijk te gebruiken anticonceptiemiddel. Er zijn verschillende merken van de pil en hij moet door een arts worden voorgeschreven. Je kunt de pil dus niet over de toonbank kopen. Als een vrouw de juiste voorbereiding heeft, de juiste dosering volgt en de pil ook inneemt zoals bedoeld, is het een relatief veilig voorbehoedsmiddel in vergelijking met andere methoden.

Dit artikel informeert u over de volgende vragen: Hoe werkt de anticonceptiepil? Welke soorten zijn er? Zijn er ook soorten die weinig bijwerkingen hebben? Wat zijn de risico’s en bijwerkingen van de pil?

Om de werking van de anticonceptiepil te begrijpen, moet je eerst weten wat de cyclus van de vrouw inhoudt.

1. de cyclus van de vrouw

De anticonceptiepil heeft vooral invloed op de vrouwelijke cyclus. De vrouwelijke cyclus uit zich voornamelijk in de menstruatie. De vrouwelijke geslachtshormonen regelen dit. Dit zijn:

• Oestrogeen
• Progestageen (of progesteron)

Deze hormonen worden voornamelijk geproduceerd in de eierstokken. De oestrogenen komen uit de follikels, waar ook de eicellen worden geproduceerd. Als de eisprong heeft plaatsgevonden, blijft het zogenaamde corpus luteum over, dat dan het hormoon progesteron produceert. De hypofyse produceert ook follikelstimulerend hormoon (FSH) en luteïniserend hormoon (LH). Deze reguleren de activiteit van de eierstokken. De hypofyse wordt aangestuurd door hormonen uit de hersenen.

Tijdens de eerste helft van de cyclus leidt FSH tot de productie van oestrogeen en de rijping van de follikel. In het midden van de cyclus neemt LH toe en veroorzaakt een eisprong. De eicel wordt dan via de eileider overgebracht naar de baarmoeder. De follikel blijft achter als corpus luteum en produceert progesteron en oestrogeen. Deze zorgen op hun beurt voor lage niveaus van FSH en LH. In de regel vindt er geen verdere eisprong plaats.

Als de eicel wordt bevrucht, blijft het corpus luteum hormonen produceren. Pas na ongeveer het eerste derde deel van de zwangerschap neemt de placenta deze rol over. Het oestrogeen- en progesterongehalte neemt tijdens de zwangerschap voortdurend toe.

Als er geen bevruchting plaatsvindt, neemt het corpus luteum af en dalen de niveaus van beide hormonen. Omdat de baarmoeder het slijmvlies afstoot, treedt de menstruatie op.

2 Het effect van de anticonceptiepil

De anticonceptiepil bevat synthetisch geproduceerde geslachtshormonen en houdt de hormoonspiegel permanent op peil. Als een anticonceptiepil zowel oestrogeen als progestageen bevat, verhindert hij dus de aansturing door de hoger geplaatste hormonen. Met name het LH stijgt niet en de eicel kan niet rijpen. In de meeste gevallen blijft de eisprong uit. Dit maakt de betreffende anticonceptiepil tot een zogenaamde ovulatieremmer. Bovendien tasten deze pillen ook het baarmoederhalsslijm aan, dat minder doorlaatbaar wordt voor sperma. Hierdoor kunnen ze niet in de baarmoeder komen. Bovendien kan de eileider de eicel niet meer vervoeren, zodat een eventuele eisprong meestal geen gevolgen heeft. De baarmoeder produceert niet langer zijn speciale slijmvlies, dat nodig is voor een eicel om zich daar na bevruchting te vestigen.

3. anticonceptiepil – voor- en nadelen

Er zijn enkele aspecten die pleiten voor het nemen van een anticonceptiepil. Maar er zijn ook een paar redenen waarom sommige vrouwen hem niet willen nemen vanwege slechte ervaringen:

4. belangrijke feiten over de anticonceptiepil

4.1 Wat de arts doet

Wanneer een vrouw de anticonceptiepil wil gebruiken, neemt de arts haar medische geschiedenis en eventuele ziekten in haar familie op. Het onderzoek omvat ook een bloeddrukmeting. De arts vergelijkt de mogelijke risico’s en voordelen van de anticonceptiepil. De patiënte wordt geïnformeerd over de voor- en nadelen van de anticonceptiepil. Als er al een zwangerschap is, wordt dit beschouwd als een contra-indicatie.

4.2 De verschillende soorten anticonceptiepillen

Er zijn tegenwoordig veel verschillende merken en preparaten in de farmaceutische handel, met verschillende doseringen en combinaties van werkzame stoffen. De verpakking is soms in kleuren die met vrouwelijkheid worden geassocieerd, bijvoorbeeld een roze of paarse verpakking. Deze pillen bevatten meestal lage doses oestrogeen en progestageen. Deze pillen worden micropillen genoemd. Er bestaan ook minipillen die alleen progestageen bevatten . Deze anticonceptiepillen hebben niet de bijwerkingen van oestrogeen. Minipillen werken dus op de baarmoeder, de slijmprop en de eileider en niet zozeer op de controlehormonen. Er zijn echter ook minipillen, zoals desogestrel, die ook de eisprong voorkomen. Dan heb je een oestrogeenvrije ovulatieremmer.

Als je oestrogeen niet goed kunt verdragen, is een minipil voor jou een mogelijkheid. Je kunt het ook tijdens de borstvoedingsfase innemen, omdat het de moedermelk en de productie daarvan niet beïnvloedt. Uw baby neemt heel weinig van de werkzame stof op; dit wordt niet als risicovol beschouwd.

4.3 Als u vergeet de anticonceptiepil in te nemen

Als de inname van de anticonceptiepil meer dan 12 uur wordt uitgesteld of als hij helemaal wordt weggelaten, kan de anticonceptie worden beperkt. Of de anticonceptie nog bescherming biedt, hangt af van de volgende aspecten:

• Welke anticonceptiepil gebruikt u?
• Wanneer in uw cyclus bent u vergeten de pil in te nemen?
• Hoe lang gebruikt u de pil al?
• Wanneer vond de geslachtsgemeenschap in kwestie plaats?

In dat geval moet u naar uw gynaecoloog gaan. In noodgevallen kan de arts u de morning-afterpil geven, die u bij de apotheek kunt krijgen. Die moet u zo vroeg mogelijk innemen.

4.4 In deze gevallen werkt de anticonceptiepil niet goed

Als u ernstige diarree of braken heeft, kan dit de werking van de anticonceptiepil beperken. Ook zijn er bepaalde medicijnen die de werking van de pil kunnen verminderen:

• Sommige geneesmiddelen tegen infecties, waaronder antibiotica.
• Bepaalde geneesmiddelen tegen epilepsie
• Geneesmiddelen met sint-janskruid

Als u niet zeker bent, moet u uw arts vragen naar mogelijke interacties met andere geneesmiddelen. Hij of zij kan u hierover aanbevelingen doen.

4.5 Andere aspecten van de anticonceptiepil

Na het stoppen met de anticonceptiepil kan het tot zes maanden duren voordat er weer sprake is van een normale cyclus. Gedurende deze periode is het mogelijk dat de kinderwens niet wordt vervuld als gevolg van onvruchtbaarheid.

De minipil wordt gedurende 28 dagen ingenomen, te beginnen op de eerste dag van de menstruatie. Zodra een strip van 28 tabletten is opgebruikt, begint u de volgende dag op hetzelfde tijdstip met de strip van de volgende maand. Meestal neem je de micropil 21 dagen in, daarna volgt een pauze van 7 dagen. Er zijn echter ook soorten micropillen die je 28 dagen inneemt.

De kosten van de anticonceptiepil liggen tussen de vier en 15 euro per maand, die je meestal zelf moet betalen. Je krijgt alleen een eigen bijdrage van je zorgverzekering als…

• … je jonger bent dan 20 jaar.
• … er naast anticonceptie nog een andere medische indicatie is.

De anticonceptiepil voor mannen is gebaseerd op de plant Gendarussa, die speciale enzymen remt. Deze enzymen zijn noodzakelijk voor het sperma om de eicel binnen te dringen. De mannenpil bestaat echter niet alleen uit orale anticonceptiemiddelen, maar ook uit implantaten of gels die het sperma tegenhouden. In Duitsland is momenteel echter geen anticonceptiepil voor mannen op de markt.

Als een vrouw de anticonceptiepil neemt, kunnen er nog zeldzame tussentijdse bloedingen optreden. Deze zijn meestal ongevaarlijk, maar moeten door een arts worden opgehelderd.

Deanticonceptiepil is niet geschikt om af te vallen, omdat hij niet leidt tot vermindering van de vetreserves. Bovendien mogen ze niet worden gebruikt om aan te komen of alleen voor grotere borsten en een gave huid. Daarvoor zijn de gezondheidsrisico’s te groot.

De pil nemen op 50-jarige leeftijd bijvoorbeeld vertraagt of voorkomt het begin van de menopauze niet. Een vrouw is vruchtbaar zolang zij ongesteld is.

Een ander heet hangijzer is de kwestie van medicijnresten in drinkwater. Steeds meer medicijnen komen via afvalwater in de natuurlijke kringloop terecht. Artsen vinden dit zorgwekkend. Er wordt echter steeds meer onderzoek naar deze kwestie gedaan, bijvoorbeeld aan het Fraunhofer Instituut voor keramische technologieën en systemen (IKTS) in Dresden.