Voor volwassenen is de infectie meestal alleen een cosmetisch probleem, maar voor baby’s kan herpes levensbedreigend zijn. Daarom is het extra belangrijk om besmetting te voorkomen. Leer wat u moet doen om uw baby tegen de ziekte te beschermen, wat de symptomen zijn en welke behandeling nuttig is .

1. zeer besmettelijke virussen brengen de baby in gevaar

Herpes bij baby’s is een infectie die wordt veroorzaakt door het herpes simplex virus. Vooral twee soorten herpesvirussen veroorzaken de onaangename blaasjes:

• Herpes simplex virus 1 (HSV 1) treft vooral de lippen en de mond, maar kan ook voorkomen op de oren en de ogen.
• Herpes simplex virus 2 (HSV 2) komt vaker voor op de geslachtsdelen en de anus.

Herpes breekt vooral uit als het immuunsysteem zeer zwak of sterk verzwakt is – bijvoorbeeld in combinatie met andere ziekten, stress of sterk zonlicht. Eenmaal geïnfecteerd blijfthet virus levenslang in het lichaamaanwezig.

De incubatietijd van herpes bij baby’s – de tijd van besmetting tot het uitbreken van de infectie – is ongeveer een week.

Pasgeborenen lopen extra risico omdat hun afweer nog niet volledig ontwikkeld is. De virussen kunnen zich verspreiden naar de hersenen en interne organen en levensbedreigende infecties zoals meningitis veroorzaken. Na de eerste 6 tot 8 levensweken neemt het risico verder af, hoewel voorzichtigheid blijft geboden voor baby’s van 2 of 4 maanden.

Er bestaat nog steeds een risico dat baby’s gemakkelijker met herpes worden besmet als ze al 6 maanden oud zijn. Het is niet mogelijk om in het algemeen te zeggen hoe lang het virus gevaarlijk is. In de regel echter behoren oudere baby’s, bijvoorbeeld met 9 of 11 maanden, niet meer tot de risicogroep, maar ontwikkelen zij in het ergste geval na besmetting een soort mondpijn. Dit is vervelend, maar niet levensbedreigend. Met ongeveer anderhalf jaar zijn de herpesvirussen meestal niet meer levensbedreigend voor uw kind als het een intact immuunsysteem heeft.

Naast de HSV1- en HSV2-virussen zijn er nog andere herpesvirussen. Deze kunnen verschillende ziekten veroorzaken zoals driedaagse koorts, waterpokken, mononucleose of gordelroos.

2 Niet altijd blaren, maar risico op secundaire ziekten

Als kleine baby’s herpes krijgen, is dat gevaarlijk en zijn de symptomen meestal erger dan bij oudere kinderen of zelfs volwassenen. Let dus op tekenen als lusteloosheid en zwakte bij het drinken, koorts, gezwollen lymfeklieren en een algemeen gevoel van ziekte.

Bij de twee soorten virus kunnen ook de volgende symptomen optreden:

Als baby’s last hebben van herpes, gaat het meestal om HSV 1. Als zich blaasjes hebben gevormd op de mond of lip, barsten die na een paar dagen normaal gesproken open en drogen dan op tot purulente korsten. Deze genezen meestal volledig binnen 7 tot 10 dagen. Overigens vertoont slechts ongeveer tweederde van de baby’s met herpes de typische blaasjes op de huid. Er kan dus ook sprake zijn van een ernstige virusinfectie als er geen huidsymptomen optreden.

Door het zwakke immuunsysteem van het patiëntje kan de herpesinfectie ook ernstige klachten of ziektes veroorzaken:

• De virussen verspreiden zich naar de ogen – de gevolgen kunnen bindvliesontsteking of blijvende schade aan het gezichtsvermogen zijn.
• Het centrale zenuwstelsel wordt aangetast – er is kans op hersenschade en ontwikkelingsstoornissen, in sommige gevallen is de infectie fataal.
• Effecten op het hele orgaansysteem – de ademhaling verslechtert, de lever faalt en er is een risico op multi-orgaanfalen.

Opmerking: Door een soort nestbescherming zijn pasgeborenen relatief goed beschermd tegen herpesvirussen, zodat zij in veel gevallen – hoewel zonder garantie – beschermd zijn tegen een ernstige ziekte.

3. behandel de symptomen bij de baby en bij de moeder

Maar het hoeft niet zo ver te gaan als we net beschreven hebben! Om ergere dingen te voorkomen, is het absoluut noodzakelijk om tijdig een arts of zelfs een kinderkliniek te bezoeken als de bovengenoemde verschijnselen zich voordoen. Vooral als uw kleine lieveling niet wil drinken, kan een opname in het ziekenhuis de verstandigste therapie zijn.

Hoe eerder met de behandeling wordt begonnen, hoe sneller het genezingsproces verloopt. Het is niet mogelijk om het herpesvirus volledig te vernietigen. Maar de symptomen kunnen worden verlicht en secundaire ziekten kunnen worden voorkomen. Voor de behandeling worden bijvoorbeeld koortsverlagende en jeukstillende medicijnen gebruikt. In ernstigere gevallen kan antivirale therapie via de ader nodig zijn. Hiervoor wordt meestal de werkzame stof aciclovir gebruikt. Dit verlicht jeuk en pijn, voorkomt dat de virussen zich vermenigvuldigen en minimaliseert grotendeels de kans op secundaire schade. In zeldzame gevallen wordt een behandeling met lokaal werkende geneesmiddelen uitgevoerd – bijvoorbeeld in het geval van conjunctivitis.

Het is ook zinvol om herpes bij een ouder, met name de moeder, uit voorzorg met virusremmende geneesmiddelen te behandelen. Voor volwassenen met herpes zijn er bijvoorbeeld antivirale crèmes met de werkzame stoffen pencivir of aciclovir, en speciale zalven met zink of melisse-extract. Daarnaast moet u enkele hygiënische maatregelen en gedragspatronen in acht nemen, zodat uw baby niet meteen met herpes wordt besmet.

Let op: Herpes is voor kleine baby’s levensbedreigend. Daarom is vroegtijdige behandeling absoluut noodzakelijk en moet je zeker naar de dokter gaan als je een infectie vermoedt.

4. Vermijd contact van de baby met herpesvirussen

De inhoud van de herpesblaasjes is zeer besmettelijk en wordt overgedragen door druppel- of smeerinfectie. Dit geldt ook voor zoenen en het delen van lepels, glazen, tandenborstels of handdoeken. Je mag ook geen fopspeen in je mond stoppen zolang je last hebt van herpes.

Om te voorkomen dat uw baby de infectie oploopt, moet u deze tips opvolgen:

• Bij het aanbrengen van preparaten op je blaasjes kun je het beste wattenstaafjes gebruiken en daarna je handen goed wassen.
• Bedek de herpesblaren met speciale pleisters zodat de besmettelijke inhoud zich niet kan verspreiden.
• Gebruik een mondkapje om te voorkomen dat de virussen op de baby worden overgedragen.
• Raakuw herpesblaren niet aan met uw handen en was ze niet na toevallig contact en ALTIJD vóór het contact met de baby.
• Houd alle andere mensen met herpes zoveel mogelijk uit de buurt van de baby.

HSV 2, dat veel minder vaak voorkomt bij de baby, kan tijdens de geboorte worden overgedragen als de baby door het geboortekanaal glijdt. Daarom is het noodzakelijk om een zwangere vrouw met herpes genitalis te behandelen en zo nodig een keizersnede te overwegen om de kans op besmetting van de baby zo klein mogelijk te houden.

Tip: U kunt uw baby ondanks herpes borstvoeding blijven geven, zolang er niet ook herpesblaasjes op de tepel zijn ontstaan. Draag een mondkapje als je borstvoeding geeft.