- Ongeveer één op de tien kinderen wordt geboren vóór de 37e week van de zwangerschap. Normaal gesproken komt een baby ter wereld na ongeveer 38-42 weken zwangerschap – dan is de ontwikkeling voltooid.
- De baarmoeder biedt het ongeboren kind optimale omstandigheden voor verschillende ontwikkelingsprocessen – vooral voor de ontwikkeling van de hersenen.
- Na de geboorte moet een premature baby de gemiste tijd in de baarmoeder inhalen. Dit gebeurt in een couveuse die de kenmerken van de baarmoeder zo goed mogelijk nabootst.
Inhoudsopgave
1. de oorzaken van vroeggeboorten zijn vaak onvermijdelijk
Het risico op vroeggeboorte is groter bij tweelingen
Vroeggeboorte komt vooral voor bij tweelingen. Dat komt doordat ze aanzienlijk meer voedingsstoffen nodig hebben en ook meer ruimte innemen in de baarmoeder, waardoor de bevalling vaak te vroeg begint.
Vroeggeboorte kan zowel lichamelijke als psychische oorzaken hebben, die in de meeste gevallen helaas niet te vermijden zijn.
In veel gevallen zijn de levensomstandigheden van de aanstaande moeder een doorslaggevende factor. Vooral de sociale en economische situatie speelt hierbij een rol. Veel stress en een hoge psychische druk maken het lichaam vatbaarder voor ziekten en infecties, die vaak aanleiding geven tot een vroeggeboorte.
De meest voorkomende lichamelijke oorzaak van vroeggeboorte is een verkorting van de baarmoederhals. Deze is normaal gesproken ongeveer twee centimeter lang en wordt tijdens de zwangerschap verlengd tot ongeveer vier centimeter.
Kort voor de geboorte verkort de baarmoederhals weer tot zijn oorspronkelijke lengte doordat hij door de druk van de baby weer samentrekt. Als hij voortijdig verkort, gaat de baarmoederhals open, wat vaak leidt tot een vroeggeboorte.
Daarnaast kan ook een slechte werking van de baarmoeder leiden tot een vroeggeboorte. Als de baarmoeder de baby niet meer van voldoende voedingsstoffen kan voorzien, beginnen de weeën en kan de baby te vroeg geboren worden.
Vermijdbare triggers van vroeggeboorte zijn bijvoorbeeld het gebruik van nicotine, alcohol of andere drugs.
Hier volgen enkele nuttige tips om vroeggeboorte te voorkomen.
1.1 Hoe vroeger een kind geboren wordt, hoe groter het risico op blijvende schade.
Inmiddels is de grens waarop een te vroeg geboren kind kan overleven verschoven naar de 24e week van de zwangerschap. In principe hangt het vermogen om te overleven na de geboorte altijd af van de vraag of de longen al voldoende ontwikkeld zijn om het kind van zuurstof te voorzien.
Het gaat echter niet alleen om puur overleven, maar vooral om een leven zonder handicap. Want hoe vroeger een kind geboren wordt, hoe groter het risico dat er blijvende schade blijft bestaan.
Omdat de ontwikkeling nog niet volledig is, kunnen er bij een premature baby verschillende complicaties optreden, zoals:
- Hersenbloedingen door niet volledig ontwikkelde bloedvaten in het hoofd, die tot blijvende handicaps kunnen leiden.
- “Wilde vaten” in de buurt van de ogen, doordat de oogleden zich niet volledig ontwikkelen. In het ergste geval kan dit leiden tot netvliesloslating, wat niet zelden de oorzaak is van beperkt zicht of zelfs blindheid.
- Beperkingen in de ademhaling doordat de luchtwegen niet volledig ontwikkeld zijn.
2. De leeftijd van een premature baby moet worden gecorrigeerd.
Om de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van een premature baby beter te kunnen beoordelen, moet de leeftijd van het kind dienovereenkomstig worden gecorrigeerd. Daartoe wordt de tijd tussen het werkelijke tijdstip van geboorte en de berekende geboortedatum van de leeftijd van het kind afgetrokken.
Als uw kind vier weken te vroeg is geboren, bijvoorbeeld in de 36e week, zal het pas acht weken na de geboorte het ontwikkelingsstadium van een vier weken oude baby hebben bereikt.
De gecorrigeerde leeftijd kan de ouders van premature baby’s helpen beter te begrijpen en ook aan anderen uit te leggen waarom hun kind nog zo klein is en bepaalde ontwikkelingsstadia (het hoofd optillen, kruipen, grijpen) nog niet heeft bereikt.
In de meeste gevallen verloopt de ontwikkeling van een premature baby niet trager dan die van een voldragen baby. De ontwikkeling is slechts zoveel weken vertraagd als het kind te vroeg geboren is.
3 De vertraging in de lichamelijke ontwikkeling is meestal na twee jaar gecompenseerd.
De grootte en het gewicht van een premature baby kunnen na de geboorte sterk variëren. Volwassen baby’s hebben immers ook verschillende maten en gewichten. Daarom zijn er geen speciale richtlijnen of zelfs maar een bijbehorende tabel voor de grootte en het gewicht van premature baby’s om zich aan te oriënteren.
In principe is de ontwikkeling van premature baby’s zeer individueel. Na het eerste jaar loopt de ontwikkeling van het kind meestal nog achter, het kind loopt bijvoorbeeld nog niet goed of heeft problemen met de motoriek.
Gemiddeld hebben premature kinderen echter na ongeveer twee jaar hun achterstand in lichamelijke ontwikkeling ingehaald. Lichamelijke functies zoals zien of horen functioneren meestal vanaf het begin even goed als bij volwassen kinderen.
Een uitzondering vormen kinderen met een zeer laag geboortegewicht, die meestal vóór de 32e week van de zwangerschap worden geboren. Deze zullen waarschijnlijk jarenlang kleiner zijn dan kinderen van dezelfde leeftijd. Als er aanzienlijke groeiachterstanden zijn, kunnen deze meestal worden gecompenseerd door hormoonbehandeling.
3.1 Premature kinderen hebben ongeveer drie jaar nodig om hun taalkundige en mentale ontwikkeling te compenseren.
In de meeste gevallen duurt het iets langer – ongeveer drie jaar– voordat de mentale en taalkundige ontwikkeling van premature baby’s het niveau van hun leeftijdsgenoten bereikt.
Volgens statistici hebben premature baby’s meer kans op problemen op school, zoals lees- en spellingsproblemen of dyscalculie. In principe ligt het intelligentiequotiënt van te vroeg geboren kinderen meestal iets onder het gemiddelde.
Daarnaast hebben premature baby’s ook meer kans op een aandachtstekort, spraakstoornissen en stoornissen in de motoriek (dyspraxie).
Ontwikkelingsstoornissen komen ongeveer twee keer zo vaak voor bij jongens: Bij ongeboren meisjes is de ontwikkeling van de hersenen meestal eerder voltooid dan bij jongens. Dit zou de reden kunnen zijn waarom te vroeg geboren jongens statistisch gezien ongeveer twee keer zoveel ontwikkelingsproblemen hebben als meisjes.
4. Te vroeg geboren baby’s hebben vaak problemen met kinderen van dezelfde leeftijd.
Het opvoeden van een premature baby stelt ouders vaak voor een bijzonder grote uitdaging. Te vroeg geboren kinderen zijn immers vaak kleiner dan hun leeftijdsgenootjes en vatbaarder voor ziekten.
Daarom is de emotionele band van de ouders vaak erg sterk en wordt deze gekenmerkt door zorgen. Dit leidt er vaak toe dat het kind “in watten wordt gewikkeld” en snel het middelpunt van het hele gezin wordt.
Wanneer het kind naar de kleuterschool gaat, is het waarschijnlijk moeilijk voor hem of haar om te accepteren dat het niet langer een speciale positie heeft. Dit wordt vaak merkbaar door gedragsproblemen.
Tip: Als ouder kunt u dit probleem echter gemakkelijk voorkomen door uw kind normaal te behandelen en ook zijn grenzen aan te geven als dat nodig is. Het is immers een volkomen normaal kind dat gewoon iets te vroeg geboren is.