Voor veel ouders is deze klap van het lot moeilijk te verwerken en laat het hen radeloos en in diepe rouw achter. De pasgeboren baby sterft tijdens de nacht of een dutje zonder duidelijke reden. Onderzoekers zijn nog steeds aan het puzzelen over de oorzaken van het sudden infant death syndrome, die vaak niet duidelijk kunnen worden vastgesteld.

In dit artikel leggen wij u uit wat onder het plotselinge wiegendoodsyndroom wordt verstaan en welke risicofactoren het optreden ervan bevorderen. Ook geven we u waardevolle tips over preventieve maatregelen die u kunt nemen om uw baby te beschermen.

1. wat is plotselinge kindersterfte?

Zelfs de definitie klinkt vaag en illustreert hoe moeilijk en uitdagend de diagnose is voor kinderartsen en pathologen: Sudden infant death syndrome is de term die wordt gebruikt om de onverwachte dood te beschrijven van gezonde zuigelingen die geen medische afwijkingen vertoonden en bij wie een ongeval of andere doodsoorzaken kunnen worden uitgesloten, zelfs na een uitgebreide autopsie.

Zoals de term SIDS (sudden infant death syndrome) suggereert, is het geen ziekte. Met een frequentie van 0,17% wordt het syndroom genoemd als de derde meest voorkomende doodsoorzaak bij pasgeborenen in Duitsland, met een dalende tendens. Dit is vooral te danken aan de voorzorgsmaatregelen die ouders nemen voor de veiligheid van hun kind en die worden aanbevolen door artsen en ziektekostenverzekeraars.

Als mogelijke oorzaken van wiegendood worden beschouwd

• Hartstilstand
• Slaapapneu
• Infectie met botulisme
• Circulatiestoornis in de hersenen
• Ademhalingsstilstand

genaamd

1.1 Tot welke leeftijd is de kans het grootst en hoe lang duurt het gevaar?

Het wiegendoodsyndroom treft vooral zuigelingen in en na de periode van 6-14 maanden, en slechts een klein percentage overlijdt eraan tegen de tijd dat ze 2 jaar oud zijn. Jongens worden iets vaker getroffen dan meisjes.

Na één levensjaar neemt het risico aanzienlijk af, zodat de leeftijd en de algemene gezondheid van de baby en zijn omgeving een zekere rol spelen. In de 7e, 8e en 10e maand moeten ouders speciale aandacht besteden aan hun kind en alle bronnen van gevaar wegnemen.

Binnen deze risicogroep is er vooral voor premature baby’s een verhoogd gevaar. Borstvoeding, die naast basisvaccinatie en binding voor moeder en kind essentieel is voor de gezondheid van de baby, heeft ook een positief effect op het sudden infant death syndrome – kinderen die borstvoeding krijgen sterven minder vaak op deze tragische manier .

1.2 Plotselinge wiegendood treedt vaak op tijdens de slaap.

Maar wanneer treedt wiegendood het vaakst op? Hoewel er tot op heden geen zekere en definitieve verklaring is, bestaat er een verband tussen SIDS, de slaapomgeving en het roken van de ouders. Aangezien dit syndroom meestal ’s nachts tijdens de slaap optreedt, moeten bepaalde veiligheidsmaatregelen worden genomen. Deze worden hieronder nader toegelicht en geven u belangrijk advies over hoe u de baby veilig kunt laten slapen.

1.2.1 De wieg biedt bescherming of wordt een gevaar

.

Pasgeborenen en peuters moeten niet in het gezinsbed slapen, maar in hun eigen bedje. Hoewel veel ouders hun kleintje ’s nachts graag bij zich hebben om ze regelmatig borstvoeding te geven of warm te houden, vormt het bed van de ouders paradoxaal genoeg een niet te onderschatten gevaar.

Ongemerkt kan de deken of het kussen de mond en neus van het kind blokkeren, waardoor het uiteindelijk kan stikken. Het bedje kan en moet echter in de slaapkamer van de ouders worden geplaatst, zodat in gevaarlijke situaties snel eerste hulp kan worden verleend. Tot dit kritieke moment voorbij is, mag het kind niet in zijn eigen kamer slapen.

De belangrijkste en veiligste uitrusting voor het kinderbedje is ook de eenvoudigste: zorg ervoor dat de matras luchtdoorlatend is, vermijd zogenaamde nestjes met gewatteerde randen en laat uw kind in een slaapzak liggen en niet onder een deken. Ook een kussen of knuffels en een plastic matrashoes horen niet thuis in het bedje! Ze kunnen allemaal leiden tot verstikking, vooral als het kind na een bepaalde leeftijd uit zichzelf van de rug- naar de buikligging gaat.

Het is ook belangrijk dat het bedje DIN genormaliseerd is en dat de spijlen aan de zijrand luchtcirculatie toelaten. Koop geen 2e hands matras, want een aantasting door schimmel of plakkerigheid kan niet worden uitgesloten. Als uw matras vochtig wordt, laat hem dan minstens 24 uur luchten en volledig drogen.

Let op: decennialang werd de buikligging beschouwd als de veiligste en meest natuurlijke slaaphouding voor baby’s. In de jaren zeventig ontstonden echter de eerste twijfels toen het aantal gevallen van babysterfte als gevolg van de aanbeveling toenam. Daarom adviseren artsen nu het kind uitsluitend in rugligging te laten slapen en het zo nodig van de zijligging terug te draaien naar de rugligging. De buikligging kan en moet echter overdag op de buik van de moeder worden geoefend!

Er moet ook bijzondere aandacht worden besteed aan draagdoeken, omdat die ook de neus en de mond kunnen afsluiten.

1.2.2 De juiste temperatuur speelt ook een belangrijke rol

In de slaapkamer van het kind wordt een temperatuur van 16-18 °C als optimaal beschouwd, omdat oververhitting van het lichaam ook wordt genoemd als een van de mogelijke oorzaken van het sudden infant death syndrome. Het bed van het kind mag daarom niet worden voorzien van een bontje of in de buurt van een warmtebron zoals een kachel of de open haard worden geplaatst.

Om te bepalen of uw kleintje het te warm heeft, voelt u tussen de schouderbladen of de achterkant van de nek. Als die nat en zweterig zijn, heeft uw kind het te warm en kunt u kiezen voor een dunnere slaapzak of pyjama.

1.3 Aanvullende preventieve maatregelen kunnen worden genomen

Als uw kind last heeft van slaapapneu, dat is het kortstondig stoppen van de ademhaling tijdens de slaap, kunt u overwegen een speciaal matrasje te kopen dat met gevoelige sensoren het ademhalingsritme van het kind in de gaten houdt. Als de ademhaling langer dan 20 seconden stopt, waarschuwt de sensormat zowel u als het kind, waardoor de ademhaling meestal onmiddellijk wordt hervat. Een fopspeen kan ook het ademhalingsritme regelen.

Veel ouders kopen of lenen een babyfoon van vrienden, waarmee de baby ’s nachts en ook overdag goed in de gaten kan worden gehouden. Als uw kind een verhoogd risico loopt, kan in het ziekenhuis een hart- en ademhalingsmonitor worden aangeschaft om u in geval van nood te waarschuwen. Naast de onderzoeken bij pasgeborenen biedt het ziekenhuis in Bamberg ook een echografie van het hoofd aan om doorbloedingsstoornissen van de hersenstam in een vroeg stadium op te sporen. Vraag uw ziekenhuis of een dergelijk onderzoek mogelijk is.

Overigens: Tegenstanders van vaccinatie zien een verband tussen het sudden infant death syndrome en de 6-voudige vaccinatie die kinderen op deze jonge leeftijd krijgen, nadat in de herfst van 2000 5 kinderen 24 uur na deze vaccinatie waren overleden.Tot op heden is er echter geen enkele studie die deze veronderstelde causaliteit bevestigt of zelfs maar suggereert. Integendeel, vaccinatie vermindert de kans om het kind te verliezen aan wiegendood bij deze leeftijdsverdeling.

1.4 Roken in het huishouden kan plotselinge wiegendood bevorderen.

Onderzoekers zien ook een verband tussen roken en het ontstaan van SIDS. Als de aanstaande moeder tijdens de zwangerschap rookt, verhoogt dit ook het risico op plotselinge dood van haar kind vele malen. Hetzelfde geldt als het kind opgroeit in een huis waar gerookt wordt.

Het maakt echter niet uit of er in de flat, op het balkon of op het terras wordt gerookt, want de schadelijke rook komt ook terecht in de lucht die de ouders inademen, in hun haar en in hun kleding. De giftige stoffen van sigaretten zijn dus niet alleen schadelijk voor u, maar ook voor uw kind, en daarom moeten u en uw partner absoluut stoppen met roken vanaf het moment dat u een kind wilt krijgen.

1.5 Onderzoekers vermoeden ook een genetische aanleg voor kindersterfte

Uit onderzoek van Amerikaanse onderzoekers naar het plotselinge wiegendoodsyndroom in een Amish-gemeenschap bleek dat een abnormale verandering in een gen (TSPYL) het risico op plotselinge wiegendood ook aanzienlijk verhoogt. Als er in uw familie gedocumenteerde gevallen van wiegendood voorkomen, moet u dit zeker aankaarten bij uw gynaecoloog en verloskundige, want de tendens lijkt erfelijk te zijn. Dit geldt ook voor tweelingen of broers en zussen van kinderen die aan SIDS zijn overleden.

Andere risicofactoren voor SIDS zijn:

• buikligging
• Verkoudheid
• Oververhitting en koorts
• Kussens, dekens, knuffels in het bedje
• Gebruikte, vochtige matrassen
• Roken
• Genetische aanleg in de familie en bij broers en zussen
• Complicaties tijdens de geboorte

Wat kunt u doen als het kind stopt met ademen?

De eerste tekenen van zuurstoftekort kunnen blauwe lippen en blauwe nagels zijn. U moet ook goed op de slaap van uw kind letten als het verkouden is, want een verstopte neus verhindert de ademhaling. Als uw kind onrustig slaapt, zeer oppervlakkig ademt of stopt met ademen, moet u onmiddellijk de spoedarts bellen en beginnen met levensreddende maatregelen.

Wees vooral voorzichtig bij het uitvoeren van hartmassage, want de ribben van het kind kunnen gemakkelijk breken. Sommige kinderen overleven SIDS en kunnen gereanimeerd worden, daarom is snel en zelfverzekerd handelen uiterst belangrijk .

3. de gevolgen van SIDS treffen ook de ouders

Het verlies van een eigen kind is een van de ergste ervaringen die ouders kunnen hebben. De onvoorspelbare en sinistere omstandigheden van een plotselinge kinderdood laten ouders achter in wanhoop, schuldgevoel en diep verdriet. Omdat de oorzaak niet wordt opgehelderd, kunnen veel ouders deze gebeurtenis niet achter zich laten of verwerken. Studies van getroffen ouders tonen een lagere levensverwachting en een hoger zelfmoord- en kankerpercentage, evenals een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden door hart- en vaatziekten.

Als u uw kind op deze manier hebt verloren, is psychologische hulp raadzaam en in de meeste gevallen noodzakelijk. Hoewel het sudden infant death syndrome nog steeds een veel voorkomende en daardoor bekende doodsoorzaak is, is dit onderwerp nog deels taboe en wordt het stil gehouden. Uitgebreide voorlichting door artsen, verloskundigen en andere ouders minimaliseert het risico echter aanzienlijk. Toch bieden zelfs de beste voorzorgsmaatregelen geen volledige bescherming. Het is essentieel om verwijten als zinloos en nutteloos te herkennen en te behandelen. Zoek gelijkgestemde mensen met wie u uw pijn kunt delen.