- Babyvaccinaties kunnen beschermen tegen ernstige ziekten. Hoe vaak vaccinaties moeten worden gegeven, hangt af van het vaccin. De meeste vaccinaties worden echter in de eerste twee levensjaren gegeven.
- Vaccineren of niet? Risico’s en bijwerkingen van vaccinaties bij pasgeborenen zijn niet ongewoon. Wie echter niet vaccineert, riskeert het uitbreken van ziekten en het besmetten van andere kinderen.
- Wat in gedachten moet worden gehouden, is dat alleen gezonde kinderen gevaccineerd mogen worden. Zelfs een verkoudheid is voldoende om de vaccinatiedatum uit te stellen.
Vaccinaties voor baby’s zijn een onderwerp waarover ouders en artsen altijd graag discussiëren. Hoe nuttig is een vaccinatie voor pasgeborenen en welke bijwerkingen kunnen optreden?
In dit rapport informeren we over de verschillende aspecten rond babyvaccinaties en geven we tips over waar je rekening mee moet houden als je een baby vaccineert.
Inhoudsopgave
1. de meeste ouders verliezen snel het overzicht over de vele vaccinatiemogelijkheden
Tot een kind 2 jaar oud is, raden artsen meerdere vaccinaties aan. Voor een 6-voudige vaccinatie (tegen tetanus, polio, difterie, kinkhoest, Haemophilus influenzae type b (bijvoorbeeld tegen meningitis) en hepatitis B) moet de arts in de eerste 2 levensjaren al 4 keer worden bezocht. Sommige ouders kiezen daarentegen alleen voor de 4-voudige vaccinatie, die zonder Haemophilus influenzae type b en hepatitis B wordt ingespoten. Daarnaast is er de 3-voudige vaccinatie of de 9-voudige vaccinatie.
De meeste ouders verliezen snel het zicht op de verschillen tussen de afzonderlijke vaccinaties, daarom hier een overzicht:
| 3-voudige vaccinatie | 4-voudige vaccinatie | 6-voudige vaccinatie | 7-voudige vaccinatie |
|---|---|---|---|
| Mazelen | Mazelen | Tetanus | Difterie |
| Bof | Bof | Polio | Kinkhoest |
| Rubella | Rubella | Difterie | Tetanus |
| Waterpokken | Kinkhoest | Polio | |
| Haemophilus influenzae type b | Hepatitis B | ||
| Hepatitis B | Haemophilius influenzae type B | ||
| Rotavirus |
Een bijzonderheid is de 9-voudige vaccinatie, die in de praktijk zelden wordt toegepast. Het is effectief tegen HPV-virussen, die in de meeste gevallen via geslachtsgemeenschap worden overgedragen. De vaccinatie wordt daarom aanbevolen in de eerste levensjaren, aangezien bij oudere kinderen de vaccinatie in feite vaak wordt vergeten of niet nodig wordt geacht.
Ouders beslissen zelf welke vaccinatie geschikt is voor hun eigen kind. Hoewel artsen meestal een aanbeveling doen, is de uiteindelijke beslissing altijd aan de ouders. Het is niet ongebruikelijk dat artsen vanwege de bestaande risico’s de ouders de betreffende vaccinatietoestemming laten ondertekenen. Kijk daarom altijd heel goed wat je ondertekent en welke risico’s je moet verwachten.
2. ouders moeten altijd bepaalde risico’s verwachten bij een babyvaccinatie
Volg de aanbevelingen van de artsen
Om de risico’s van de vaccinaties zo laag mogelijk te houden, is het essentieel de aanbeveling van de artsen betreffende de vaccinatie-interval op te volgen. Een aantekening in de kalender is hier een must.
Als je de voor- en nadelen van een vaccinatie afweegt, zijn er altijd risico’s – wat je ook kiest. Naast infecties die de vaccinatie zelf kan uitlokken, zijn vooral vaccinaties bij pasgeborenen gevaarlijk. Longontsteking of zelfs een plotselinge stilstand van de ademhalingsorganen zijn mogelijk, zodat de meeste vaccinaties ten vroegste vanaf de 2e levensmaand aan baby’s worden gegeven.
Vaccineren, ja of nee? Natuurlijk kan de juiste dosering op het juiste moment zorgen voor een basisvaccinatie (deze wordt meestal zelfs via de moedermelk gegeven). In de eerste weken na de geboorte is het kind door de zogenaamde nestbescherming niet bijzonder vatbaar voor ziekten. Het is aan u om te beslissen waartegen u nog meer wilt vaccineren. Het risico van een uitgestelde besmetting op volwassen leeftijd, bijvoorbeeld polio, mag echter niet worden vergeten. Kinderen moeten dus leven met de beslissing van hun ouders als ziekten veel later uitbreken.
Er zijn dus voor- en nadelen voor beide kanten als het gaat om babyvaccinaties. Als het risico van een zeer vroege vaccinatie wordt geschuwd, moeten kinderen op een later tijdstip worden ingeënt. Meningokokken B bijvoorbeeld worden vaak pas vanaf 1 jaar ingeënt. Artsen zijn zich dus ook bewust van het risico van een verkeerd tijdstip van vaccinatie.
Vaccinaties voor baby’s – een overzicht van voor- en nadelen:
- Bescherming tegen de belangrijkste ziekten zoals mazelen of polio.
- Bescherming tegen ziekten die door andere kinderen worden overgedragen (bijvoorbeeld in de kleuterschool).
- Gevaarlijke ziekten kunnen alleen worden voorkomen als de meerderheid van de kinderen wordt ingeënt.
- Nawerkingen van de vaccinatie zijn mogelijk (koorts, malaise, enz.).
- In zeldzame gevallen treedt vaccinatieschade of zelfs longfalen op.
3. Bijwerkingen komen vaak voor bij een babyvaccinatie
Wanneer het kind wordt gevaccineerd heeft ook invloed op de mogelijke bijwerkingen. Houd er rekening mee dat je een ziek kind niet mag vaccineren. Dus als je verkouden bent, steldan zeker de vaccinatiedatum uit.
Zelfs bij een gezond kind kunnen de volgende nawerkingen van vaccinaties nog voorkomen:
- Koorts
- Pijn in de dij (als de vaccinatie in de dij is gegeven)
- Rode zwelling rond de injectieplaats
- Buikpijn
- Algemene malaise/ziekte
Het is echter belangrijk te onthouden dat deze bijwerkingen niet hoeven voor te komen. Veel volwassenen reageren ook op vaccinaties met de genoemde symptomen. Globules kunnen echter helpen, omdat ze het lichaam niet nog meer belasten en bijvoorbeeld de buikpijn snel verlichten.
4 Belangrijke vragen en antwoorden
Hoe lang mag de baby na de vaccinatie niet in bad?
De meeste artsen raden aan de baby deeerste 2 dagen na de vaccinatie niet in bad te doen. Het risico van infectie door de injectieplaats is zelden de reden. Het is eerder zo dat het lichaam en de bloedsomloop na een vaccinatie onder druk staan. Het warme badwater kan het lichaam extra belasten en ziekte of zelfs koorts bevorderen.
Baby huilt en kronkelt tijdens de vaccinatie: wat te doen?
De eerste vaccinatie bij pasgeborenen (maar ook oudere kinderen) verloopt zelden zonder huilen. Rustig blijven is hier de hoogste prioriteit.
Zet je kind op schoot, praat tegen hem of haar of probeer hem of haar (afhankelijk van de leeftijd) af te leiden met een speeltje (rammelaar). Voor de prik in de dij kunt u uw kind het beste een andere broek aantrekken die gemakkelijk omhoog kan worden getrokken en die na de prik niet ongemakkelijk op de vaccinatieplaats drukt. Een kleine beloning na de vaccinatie zou dan vanzelfsprekend moeten zijn en wordt vaak al door de artsen zelf aangeboden.
Tip: Het beste is om de arts vóór de afspraak te vragen naar de juiste vaccinatieplaats. Zo kunt u zich beter voorbereiden.
Veel baby’s zijn besmet met het norovirus, waarom kan er niet tegen gevaccineerd worden?
Het is een feit dat er geen vaccin bestaat tegen het norovirus (in vergelijking met het rotavirus), dus ouders kunnen besmetting alleen zo goed mogelijk voorkomen. Het norovirus is een maagdarminfectie die niet alleen via uitscheidingsproducten maar ook via voedsel kan worden overgedragen.
Naast de normale hygiëne in het dagelijks leven moeten bijvoorbeeld kinderen die naar de kleuterschool gaan beslist thuisblijven als zij vermoeden dat zij het virus hebben. Hier is het natuurlijk ook de toezichthoudende taak van de opvoeders om zieke kinderen (indien zichtbaar) niet in contact te brengen met gezonde kinderen.
Zijn vaccinaties tegen teken aanbevolen voor baby’s?
De algemene aanbevelingen van artsen zijn dat een kind ten vroegste vanaf de leeftijd van 3 jaar tegen teken of TBE gevaccineerd moet worden. Veel artsen wachten zelfs langer. Vroegtijdige inenting tegen teken kan zinvol zijn als er al een tekenbeet is geweest of ouders meerdere malen teken (voordat ze bijten) op kinderen hebben gezien. Niet ieder mens is interessant voor teken. Daarnaast speelt het een rol of men in een risicogebied woont. Het is daarom raadzaam om met de huisarts te overleggen.