Elk kind moet in de loop van zijn leven veel verschillende vaardigheden ontwikkelen. Naast de mentale vaardigheden mogen echter ook de fysieke vaardigheden niet worden vergeten, want zowel de geest als het lichaam moeten altijd met elkaar in evenwicht zijn.

Om het volledige potentieel van de fysieke vaardigheden op het gebied van kracht, uithoudingsvermogen of snelheid te kunnen benutten, is een goede coördinatie vereist.

Welke coördinatievaardigheden er zijn, waarom ze zo belangrijk zijn en hoe ze het beste getraind kunnen worden, lees je in ons artikel.

[button]Meer literatuur over het onderwerp[/button]

1. coördinatievaardigheden laten te wensen over bij kinderen

Telkens weer blijkt bij schoolsport dat veel kinderen de eenvoudigste coördinatieoefeningen niet onder de knie hebben. Dit kan al op de kleuterschool worden vastgesteld.
Heel wat kinderen missen het nodige evenwichtsgevoel om veilig op één been te kunnen staan.

Maar ook op de lagere school kunnen verschillende tekortkomingen worden vastgesteld. Veel kinderen op de basisschool vinden het bijvoorbeeld moeilijk om zichzelf en hun lichaam in te schatten.
Filigrane activiteiten zoals het strikken van schoenen zouden eigenlijk vanzelfsprekend moeten zijn, maar zijn dat helaas niet.

Om niet alleen punten te scoren bij schoolsport, maar ook een goed gevoel voor het eigen lichaam te ontwikkelen, is het aanleren van coördinatievaardigheden essentieel.

Meer informatie over de huidige situatie op Duitse basisscholen vindt u hier.

Tip: Overigens bevordert een goed lichaamsbewustzijn het zelfvertrouwen, zodat het coördinatievermogen van kinderen een positief effect heeft op vele terreinen van het leven.

2 Deze coördinatievaardigheden bestaan

Afhankelijk van de definitie en het model van coördinatieve vaardigheden, kunnen ze worden onderverdeeld in 5 of 7 verschillende gebieden. Terwijl Hirtz slechts 5 gebieden onderscheidt, onderscheiden Meinel en Schnabel 7 afzonderlijke coördinatieve vaardigheden, die wij in de volgende paragrafen kort aan u willen voorstellen.

Naast de zuivere inleiding laten wij u zien met welke oefeningen de verschillende vermogens kunnen worden getraind. Veel gebieden hangen met elkaar samen en overlappen elkaar gedeeltelijk.

De bijbehorende oefeningen kunnen daarom niet uitsluitend aan één aspect worden toegewezen.

Een overzicht van de verschillende coördinatieve vaardigheden vooraf vind je ook in deze video:

In de klassieke pedagogie spelen de verschillende coördinatieve vaardigheden nauwelijks een rol. Meestal is er alleen een onderscheid tussen de gebieden grove en fijne motoriek.

2.1 Het kinesthetisch vermogen om te differentiëren

Sportwetenschappers vatten het vermogen om te differentiëren op als het vermogen om verschillende bewegingen doelgericht te coördineren, zodat een vloeiende opeenvolging van bewegingen ontstaat.
De afzonderlijke deelbewegingen van het lichaam moeten dus worden verenigd.

Werpspellen zijn een goede manier om dit te trainen. Bij lichamelijke opvoeding bijvoorbeeld kunnen twee teams het tegen elkaar opnemen en proberen een grote gymnastiekbal naar de kant van de tegenstander te rollen door deze te gooien.

Hiervoor zijn veel tennisballen nodig, maar ook een gymbal en een afgebakend speelveld. De kinderen mogen alleen buiten de markering naar de grote bal gooien.
Tegelijkertijd mag geen enkele tennisbal die in het midden ligt van het veld worden gehaald.

2.2 Oriëntatie – een vaak onderschatte coördinatieve vaardigheid

Het oriëntatievermogen verwijst naar de competentie om de positie van het eigen lichaam in de ruimte te kunnen beoordelen en veranderen.

Deze vaardigheid kan bijzonder goed worden getraind door middel van een parcours voor blinden. Zet daarvoor verschillende kegels op die een aanvankelijk vrij eenvoudig parcours vormen.

Nu moeten de kinderen het parcours goed bekijken zonder er doorheen te lopen.
Vervolgens krijgen ze een blinddoek om en moeten ze zo snel mogelijk het parcours afleggen zonder een van de kegels omver te lopen.

2.3 Ritme en ritme – een belangrijke kwaliteit, niet alleen voor dansen

Het vermogen om te ritmeren bepaalt hoe goed kinderen in staat zijn een bepaald ritme over te brengen op hun bewegingen.

Spelletjes waarbij de kinderen moeten huppelen op het ritme van de muziek zijn geschikt als eenvoudige taak.
Zwakke punten vallen vooral op wanneer de kinderen dicht achter elkaar moeten huppelen.

2.4 Het vermogen om te koppelen – zo ontstaat dynamische beweging.

De vaardigheid koppelen is nauw verwant aan de vaardigheid differentiëren. Bij de vaardigheid koppeling gaat het echter om het afstemmen van de verschillende deelbewegingen van het lichaam op een bepaald doel.

Een eenvoudige trainingsmogelijkheid is om kinderen tijdens het touwtje springen verschillende taken te geven.
De kinderen moeten bijvoorbeeld de volgende taken uitvoeren:

• 360 graden draaien tijdens de sprong (in kwart sprongen, halve sprongen of in een willekeurige volgorde)
• synchroniseren met een partner zonder woorden, d.w.z. in precies hetzelfde ritme springen
• steeds een langzame sprong doen, gevolgd door een snelle sprong.

2.5 Reactiviteit – snelheid is hier vereist.

Deze vaardigheid laat zien hoe snel kinderen kunnen reageren op een specifieke aanwijzing en hun lichaam dienovereenkomstig in beweging zetten.

Bij het sprinten is deze vaardigheid bijzonder cruciaal om geen kostbare tijd te verliezen bij de start.

U kunt het reactievermogen gemakkelijk trainen door tweetallen te vormen waarbij één kind nummer 1 en één kind nummer 2 is.
De kinderen lopen nu eerst naast elkaar.
Zodra de trainer 1 of 2 zegt, moet het ene kind het andere kind vangen. Hiervoor hebben de kinderen echter maar 3 of 5 seconden de tijd.

2.6 De wisselmogelijkheid helpt bij plotselinge bewegingsaanpassingen

Het stoppen van de beweging die je eigenlijk voor ogen hebt om een andere beweging uit te voeren vereist een zeer goede gevoeligheid. Het is juist deze verandering waar het vermogen om te schakelen om draait.

In het leuke spel cross-catching staat deze vaardigheid centraal. Hierbij probeert een kind (de vanger) een ander kind (de achtervolger) te vangen. Dit kind vangt op zijn beurt een derde kind (de tot dan toe onbetrokkene).

Dit kind wordt nu de nieuwe vanger. Het eerder achtervolgde kind wordt de onbetrokkene en de vorige vanger wordt de nieuwe achtervolger. Als een kind wordt gevangen, veranderen alleen de posities van de vanger en de achtervolgde.

2.7 Het vermogen om te balanceren beschermt kinderen tegen verwondingen

Het evenwichtsgevoel wordt gebruikt om het lichaam in evenwicht te houden wanneer het zich in een hellende positie bevindt.

Eenvoudige oefeningen om deze vaardigheid te verbeteren zijn balanceren over een evenwichtsbalk of diverse coördinatieoefeningen op één been.

Kinderen kunnen bijvoorbeeld proberen met het andere been een acht te vormen terwijl ze op één been staan of in hun handen achter hun rug klappen terwijl ze springen.
Denk er echter altijd aan beide kanten evenveel uit te dagen.

3 Het samenspel van coördinatieve vaardigheden

Alle coördinatieve vaardigheden vullen elkaar aan. Zo wordt het mogelijk om bewegingen uit te voeren die motorisch zeer veeleisend zijn en tegelijkertijd snel te kunnen reageren op veranderingen.

Uiteindelijk is vrijwel elk type beweging geschikt om de coördinatie te verbeteren. Maar vooral sporten die gericht zijn op lichaamsbeheersing zijn voorbestemd om coördinatievaardigheden te trainen.
Turnen is bijvoorbeeld bijzonder geschikt in de kindertijd, omdat kinderen hier veel verschillende oefeningen doen die de interactie van bijna alle spieren vereisen.

Iets later zijn sporten die zowel snelheid als voet- of hand-oogcoördinatie vereisen geschikt.
Bijna alle balsporten vereisen precisie, snel schakelen en een goede reactiesnelheid.

Bovendien bevorderen deze teamsporten de communicatieve vaardigheden en het algemene uithoudingsvermogen.

4 Verdere literatuur over dit onderwerp

No products found.