Spelletjes maken deel uit van het onderwijsproces. Zo kunnen kinderen hun vaardigheden verbeteren, nieuwe dingen ontdekken of passies ontwikkelen.
De verschillende spelvormen in het onderwijs hebben verschillende doelen, zodat ze naast elkaar kunnen staan.
De spelvormen staan niet vast op een eindige som, maar er zijn sterke overlappingen te vinden.
Kinderspelen worden soms door buitenstaanders uitgelachen, maar ook door anderen nauwkeurig beoordeeld.
In feite zijn ze van fundamenteel belang voor de ontwikkeling van kinderen. Met het aantal verschillende spelvormen is het echter niet eenvoudig om ze allemaal bij te houden.
Om het u wat gemakkelijker te maken, hebben wij in onze tekst tal van verschillende spelvormen opgesomd. Daarnaast informeren wij u over de relevantie van spelontwikkeling.
[button]Verdere literatuur over het onderwerp[/button]
Inhoudsopgave
1. de spelontwikkeling van kinderen – spel is een uitdrukking van de persoonlijkheid
Het is volkomen normaal dat kinderen spelen. Ook al zijn volwassenen voortdurend bezig om voor kinderen perfecte mogelijkheden te creëren om op verschillende manieren te spelen, in de praktijk blijkt dat kinderen het vaak met heel weinig dingen doen om hun eigen spelideeën uit te voeren.
Het vrije spel krijgt in het kader van de pedagogie niet altijd voldoende aandacht. Ook al vervullen regels een belangrijke taak voor kinderen, de ontwikkeling van spel laat zien dat kinderen zelf in staat zijn hun eigen spelregels op te stellen.
Dit wil geenszins zeggen dat regels overbodig zijn. Kinderen zijn echter in staat veel dingen zelf te leren, zodat de pedagogische taak er veeleer in bestaat kinderen de mogelijkheid van verschillende vormen van spel te laten zien.
Tip: Het is belangrijk dat kinderen de kans krijgen om verschillende spelvormen uit te proberen en zo ervaring op te doen op verschillende niveaus.
Dat spel de meest efficiënte vorm van leren is, zie je nogmaals in deze YouTube-video:
2. leren door verschillende vormen van spel
Er zijn veel verschillende manieren van spelen. In de volgende paragrafen presenteren wij kort de belangrijkste en meest typische vormen van kinderspel.
2.1 Functioneel spel – spelen met vallen en opstaan
Functioneel spel wordt gekenmerkt door kinderen die experimenteren met verschillende materialen. Al in de eerste levensmaanden beginnen kinderen dingen in hun mond te stoppen om ze te leren kennen en te evalueren.
De bevrediging van de kinderen ligt in de zintuiglijke ervaring zelf. Spel heeft geen direct doel, dus het is niet de bedoeling dat het ergens toe leidt.
De nadruk ligt op heel verschillende zintuigen. Terwijl het soms gaat om het voelen van het kietelende gras onder de voeten, proberen kinderen op andere momenten vormen en kleuren te herkennen of het geluid van op de grond gegooide voorwerpen te classificeren.
Functionele spelletjes behoren dan ook tot de eerste speelse ervaringen van kinderen.
Opmerking: Piaget verwijst naar het gebied van functionele spelen als oefenspelen.
2.2 Bouwspellen – een van de spelvormen met een duidelijk doel
Wanneer kinderen constructiespellen spelen, is hun doel iets specifieks te maken. Dit hoeft niet de perfect gevormde Lego-techniektruck te zijn; het doel kan ook een eenvoudig plasticine figuurtje zijn.
Een schilderij voor mama of papa in de kinderkamer, samen papier maken of zelfs een papieren vliegtuig zijn manieren om zowel de concentratie als de creativiteit te bevorderen.
Door het doel te bereiken, of het nu een gegeven doel is of een doel dat ze zelf hebben gesteld, krijgen kinderen meer zelfvertrouwen en zien ze wat ze hebben gecreëerd.
2.3 Bewegingsspelletjes – hoe de grove en fijne motoriek te ontwikkelen
Naast mentale vaardigheden moeten kinderen ook hun fysieke mogelijkheden ontdekken en toegeven aan de natuurlijke drang om te bewegen. Vooral als kinderen lang geconcentreerd aan iets hebben gewerkt, doet een bal die in het rond wordt gegooid wonderen.
Door bewegingsspelletjes kunnen kinderen hun motorische vaardigheden verbeteren. In de training zijn zowel de fijne als de grove motoriek belangrijk.
Voetballen, doeltjes gooien of schommelen zijn slechts enkele manieren om kinderen kennis te laten maken met beweging.
Tip: De meeste bewegingsspelletjes werken ook goed als groepsspel. Zo kunnen kinderen als team samenwerken en leren ze rekening te houden met andere kinderen.
2.4 Rollenspelen bieden de mogelijkheid om in de huid van anderen te kruipen.
Ontwikkeling betekent in zekere zin ook het vinden van iemands identiteit. Maar om te weten wie ze zelf zijn, is het belangrijk om van tijd tot tijd van perspectief te veranderen. Rollenspellen geven kinderen de kans om diep in een andere rol te duiken en daar intensief mee om te gaan.
Bij rollenspellen nemen kinderen soms de rol aan van echte mensen, zoals een politieagent, een verpleegster of een ambachtsman, of ze gebruiken fictieve personages, zoals heksen en tovenaars, om zich met hen te identificeren.
Het verloop van het spel vloeit meestal voort uit de situatie. De nadruk ligt op direct contact en uitwisseling met andere kinderen.
2.5 Spelregels – vaste structuren trainen het omgaan met grenzen
Bij dit type spel moet elke speler zich aan strikte regels houden. Onder regelspellen vallen zowel spellen die kinderen zelf verzinnen als vaste regels van bepaalde spellen.
Het enige belangrijke is dat de set regels die in elk geval geldt van tevoren vaststaat en niet in de loop van het spel wordt aangepast. Daarbij moeten kinderen leren omgaan met grenzen.
Hoewel kinderen kunnen winnen, moeten zij een spel ook kunnen verliezen. In deze context moeten spelregels minder op geluk gericht zijn, maar eerder een bepaalde strategie vereisen.
3. Het aantal spelvormen ligt niet vast.
Spelen in de digitale wereld:
Zoals uit de Kindermediastudie 2018 blijkt, verschuiven spelvormen met toenemende leeftijd ook naar het domein van virtuele games. Voor jongere kinderen is de digitale inhoud echter van minder belang.
De verscheidenheid aan verschillende spelvormen maakt het moeilijk om een duidelijke afbakening te maken. Naast de hierboven genoemde games zijn er tal van andere, die echter vaak inhoudelijk overlappen of slechts subgroepen vertegenwoordigen.
Kinderen kunnen bijvoorbeeld hun kennis trainen in puzzel- of quizspelletjes, hun taal- of muzikale vaardigheden op de proef stellen in samen zingen en muziek maken, en hun reactiesnelheid verbeteren in tal van bewegings- en sportspelletjes.
Aan de ene kant zijntaalspelletjes en geheugenspelletjes erg belangrijk, aan de andere kant mogen ook rekenspelletjes niet worden verwaarloosd.
Tip: Probeer een mix te maken tussen geestelijk en lichamelijk uitdagende, creatieve en ontspannende spelletjes. Gebruik met andere woorden het hele scala aan spelvormen om kinderen zoveel mogelijk kansen tot ontwikkeling en groei te bieden.
4 Verder lezen over dit onderwerp
No products found.