Sensorische integratie is het proces waarbij zintuiglijke informatie wordt geordend en gecombineerd in de hersenen. Als er een stoornis is in dit gebied, kan informatie niet goed worden verwerkt.
Kinderen met een sensorische integratiestoornis hebben problemen met het aanpassen van hun gedrag aan de situatie. Dit uit zich bijvoorbeeld in gevoeligheid voor geluid, motorische stoornissen of problemen met aanraking.
Sensorische integratietherapie is een holistische therapie die erop gericht is de sensorische vaardigheden te verbeteren.
Tegenwoordig raadplegen ouders steeds vaker artsen of therapeuten omdat hun kind gedragsafwijkingen of ontwikkelingsproblemen vertoont. Als kinderen afwijkingen vertonen op het gebied van de sensorische verwerking, kan dit een aanwijzing zijn voor een sensorische integratiestoornis. Als er sprake is van een stoornis op dit gebied, kan dit leiden tot aanzienlijke beperkingen.
In het volgende artikel informeren wij u over hoe u de symptomen van een sensorische integratiestoornis kunt herkennen en interpreteren en hoe u deze kunt behandelen.
[button]Verder lezen over sensorische integratiestoornis[/button]
Inhoudsopgave
1. sensorische integratiestoornis wordt veroorzaakt door een verwerkingsfout in de hersenen
Zicht, gehoor, reuk, smaak, tast – deze vijf zintuigen helpen mensen om hun omgeving waar te nemen. Er zijn echter veel meer zintuigen die onze hersenen voorzien van informatie over ons eigen lichaam en de omgeving. Zelfs bij de eenvoudigste activiteiten spelen meerdere zintuigen tegelijk een rol.
Bij baby’s die net ter wereld zijn gekomen, moeten deze zintuigen in de loop van de eerste levensjaren nog worden ontwikkeld. Volgens de definitie van de Amerikaanse ergotherapeute Anna Jean Ayres is sensorische integratie“het neurologische proces dat de zintuiglijke input van ons eigen lichaam en van de omgeving organiseert en ons in staat stelt het lichaam effectief te gebruiken in de omgeving“.
Via de zintuiglijke systemen wordt informatie ontvangen, verwerkt en gekoppeld in de hersenen, zodat we dienovereenkomstig kunnen handelen. Bij een sensorische integratiestoornis kan de zintuiglijke input echter niet goed worden verwerkt. Als een kind bijvoorbeeld geen proprioceptieve prikkels waarneemt, weet het niet in welke positie zijn lichaam zich bevindt.
Terwijl normaal gesproken alle zintuiglijke informatie automatisch en onbewust wordt verwerkt, moeten kinderen met een sensorische integratiestoornis zich er actief op concentreren.
De oorzaken voor de verstoring van de waarneming kunnen zowel aangeboren zijn als door de omgeving worden veroorzaakt. Zo kunnen infecties tijdens de zwangerschap of zuurstofgebrek bij de geboorte een verwerkingsstoornis veroorzaken.
Aangezien bij een stoornis in de sensorische integratie geen sprake is van schade aan de hersenen, zijn CT’s en EEG’s meestal onopvallend.
2. de problemen doen zich voor in verschillende perceptuele gebieden
Autisme therapie
Hoe eerder autisme wordt vastgesteld, hoe groter de kans dat de kinderen door speciale therapie een zo zelfstandig mogelijk leven kunnen leiden. De twee therapieprogramma’s TEACCH (Treatment and Education of Autistic and related Communication handicapped Children) en ABA (Applied Behaviour Analysis) zijn bijzonder bekend.
Als een kind lijdt aan een sensorische integratiestoornis, reageert het kind ofwel te veel (hyper), te weinig (hypo) of verward (dys) op passende informatie. Dit leidt ertoe dat de kinderen door de over- of onderreacties niet adequaat kunnen reageren op situaties.
Terwijl kinderen met proprioceptieve perceptiestoornissen problemen hebben met lichaamsgevoel en verschillende bewegingsreeksen, uiten tactiele perceptiestoornissen zich in angstig, springerig gedrag en defensief gedrag bij benadering. De problemen doen zich zelden slechts op één gebied voor. In de meeste gevallen vertonen de getroffen kinderen symptomen op verschillende waarnemingsgebieden.
De volgende symptomen kunnen voorkomen bij een sensorische integratiestoornis:
In de kindertijd:
- Defensiviteit bij aanraking of verandering van positie
- Slaapstoornissen
- Zuig- en slikproblemen
- veelvuldig huilen, soms schreeuwaanvallen
In de kleuter- of schoolleeftijd:
- stormachtig temperament
- Rusteloosheid en hyperactiviteit
- Defensief gedrag bij aanraking
- Angst, paniekaanvallen en springerig gedrag
- Afwijzing van bepaald voedsel
- Problemen met bewegingscontrole
- onbedoeld tegen andere kinderen of voorwerpen botsen
- vaak struikelen
- vergeetachtigheid
- vermijden van bepaalde situaties
Deze lijst is zeker niet volledig. De lijst is alleen bedoeld om je een idee te geven van de symptomen die gepaard kunnen gaan met een sensorische integratiestoornis.
Veel kinderen met een sensorische integratiestoornis worden overweldigd door een permanente overvloed aan prikkels. De gevolgen van deze overbelasting kunnen leer- en concentratieproblemen zijn, maar ook gedragsstoornissen zoals autisme of ADHD.
3. de diagnose wordt gesteld door middel van gerichte observaties en gestandaardiseerde tests.
In veel gevallen merken ouders op wanneer hun kind zich opvallend gedraagt en anders is dan andere kinderen. Velen vinden echter geen redelijke verklaring voor dit gedrag en raadplegen daarom meestal een kinderarts. Omdat er echter geen specifieke kenmerken zijn voor deze stoornis, worden veel ouders bestempeld als overbezorgd en weer naar huis gestuurd.
Het isdaarom beter om met je kind naar een ergotherapeut of kinderpsycholoog te gaan als je het gevoel hebt dat er iets niet klopt. Met behulp van gerichte observatie, een waarnemingsvragenlijst en diverse gestandaardiseerde tests kunnen ergotherapeuten zintuiglijke tekorten vaststellen.
Het doel is niet om de oorzaken van de integratiestoornis te vinden, maar om de problemen in de waarnemingsverwerking aan het licht te brengen om ze met succes te kunnen behandelen.
De beste behandelmethode is sensorische integratietherapie.
Niet alle kinderen hebben per se een behandeling nodig. In sommige gevallen is het voldoende als de ouders zich ondersteunend en begripvol opstellen. Kleine veranderingen in het dagelijks leven kunnen een groot verschil maken.
Sommige kinderen hebben echter hulp en steun nodig van getrainde professionals. Sensorische integratietherapie, kortweg SI-therapie, is gebaseerd op de ervaring van ergotherapeut Jean Ayres.
Het doel van de therapie is het trainen van zintuiglijke waarnemingen. Verschillende waarnemingsgebieden kunnen worden verbeterd door middel van gerichte prikkels. Het type behandeling wordt individueel afgestemd op het betreffende kind.
Bij ergotherapie ligt de nadruk op oefeningen en spelletjes die het kind veel verschillende zintuiglijke ervaringen bieden.
De nadruk ligt op oefeningen die de ontwikkeling bevorderen:
- aanraking en tastzin
- gevoeligheid
- evenwicht
Beschikbare materialen zijn onder meer schommels, turnmatten en klimrekken. De ervaring leert dat hoe meer plezier het kind in de therapie heeft, hoe beter de leerresultaten zijn.
Ook nu nog is de effectiviteit van integratietherapie omstreden. De ergotherapeute en psychologe Elisabeth Söchting kon echter op basis van een onderzoeksevaluatie aantonen dat de therapie in 85% van de studies een positief effect had.
Meer informatie over sensorische integratietherapie vindt u hier:
5. verdere literatuur over sensorische integratiestoornis
No products found.
No products found.
No products found.