De pedagogische basishouding van een opvoeder verwijst naar de algemene kenmerken in de omgang met kinderen. In tegenstelling tot veel andere beroepen omvat de pedagogische basishouding veel meer compassie en empathie.

Aan de hand van korte voorbeelden laten we zien hoe opvoeders zich in de kleuterschool moeten gedragen en welk gedrag onprofessioneel zou zijn. Natuurlijk geldt dit niet alleen voor opvoeders, maar ook voor ouders.

[button]Verder lezen voor opvoeders[/button]

1. een positieve pedagogische houding vergemakkelijkt het dagelijks leven

Dat opvoeders en leerkrachten zich vriendelijk en hoffelijk moeten gedragen tegenover kinderen is eigenlijk vanzelfsprekend. Toch is het belangrijk om juist deze kwaliteit steeds weer in gedachten te houden als het even tegenzit en de zenuwen opspelen.

Openheid, vriendelijkheid en plezier in het werk zijn cruciaal in de kleuterschool om alle kinderen recht te doen. Wat vooral telt is de acceptatie van verschillend gedrag. Ieder kind is uniek en verdient aandacht. Dit moet los staan van hoe een kind zich gedraagt.

Natuurlijk belet de pedagogische grondhouding je niet om kritiek te uiten, maar die moet altijd feitelijk zijn en niet verwijzen naar de persoonlijkheid van het individuele kind.

Door openlijk met uw eigen gevoelens om te gaan, stelt u kinderen in staat empathie te tonen. Dit betekent echter niet dat u uw slechte humeur niet mag verbergen. U moet juist actief uw vreugde over een bepaald gedrag uiten. Dit hoeft niet altijd met woorden te gebeuren, maar kan ook non-verbaal worden uitgedrukt door blikken en gebaren.

Tip: Als je met plezier naar je werk gaat, krijg je er ongelooflijk veel voor terug.

2 De belangrijkste punten van de pedagogische basisaanpak op een rijtje

In deze rubriek willen we kort de belangrijkste competenties voor opvoeders introduceren:

2.1 Acceptatie

Dit gebied is van bijzonder belang wanneer zich een onverklaarbaar maar niettemin aanwezig negatief gevoel ten aanzien van een kind voordoet. Probeer op dit punt altijd het gedrag objectief te beoordelen en het kind niet anders te behandelen vanwege zijn persoonlijkheid die niet bij hem past. Spring dus over je eigen schaduw heen. De waardering moet altijd los staan van de min of meer bestaande sympathie.

2.2 Empathie

Vooral bij jonge kinderen is het essentieel dat je gevoelens kunt herkennen en interpreteren. Werk eraan om in te spelen op de behoeften van individuele kinderen wanneer de situatie daarom vraagt.
Zo leren kinderen vanzelf rekening te houden met de behoeften en wensen van andere kinderen.

2.3 Transparantie en geloofwaardigheid

Wees eerlijk tegen kinderen in de kleuterschool of op school. Een pedagogisch standpunt heeft nooit zin als het niet oprecht is. Werk daarom aan het uiten van je mening en aan een open houding tegenover kinderen. Als kinderen het gevoel hebben dat ze je niet kunnen vertrouwen, kan er geen band ontstaan, wat de basis is van goede pedagogie.

2.4 Motivatie

De pedagogische basisaanpak moet altijd gericht zijn op activiteit. Motiveer de kinderen in de afzonderlijke groepen om iets uit te proberen en stel steeds nieuwe prikkels om de kinderen uit te dagen en aan te moedigen.

Op het gebied van motivatiebevordering is het bijzonder belangrijk onderscheid te maken tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie. Het doel moet zijn dat kinderen een taak uitvoeren om hun eigen interne redenen (intrinsieke motivatie). Als zij dit daarentegen alleen doen om de opvoeder een plezier te doen, is het eigenlijke doel niet bereikt.

2.5 Regels en structuren

Naast plezier en genot is het minstens zo belangrijk om kinderen veiligheid te bieden door middel van concrete regels. Een vaste orde zorgt ervoor dat kinderen zich veilig voelen en binnen het vastgestelde kader hun nieuwsgierigheid de vrije loop kunnen laten.

Wanneer je een bepaald gedrag wilt stoppen, werk dan met ik-boodschappen om je eigen gevoelens te uiten en kinderen niet in een confronterende situatie te brengen.

De belangrijkste aspecten van een pedagogische basishouding zijn ook te vinden in deze YouTube-video:

3. participatie als onderdeel van de pedagogische basisaanpak

Pedagogische waarden hoeven niet eenzijdig te worden aangeleerd. Het is eerder mogelijk om samen regels op te stellen binnen gezinnen of groepen in de kleuterschool. De term participatie beschrijft de betrokkenheid van kinderen bij het besluitvormingsproces.

Bij zeer jonge kinderen is het nog relatief moeilijk om de nodige respons te krijgen. Toch kunnen ook in dit geval kleinere stemmingen plaatsvinden om de eerste democratische processen in te bouwen.

Open communicatie is hier bijzonder nuttig, omdat het kinderen aanmoedigt actief deel te nemen aan het gesprek en hun eigen mening in te brengen. Als neveneffect bevordert dit de taalvaardigheid.
Het is in dit verband echter veel belangrijker dat kinderen de regels van het samenleven in een groep leren kennen en waarderen.

4. overeenstemming bereiken over pedagogische concepten

Zowel ouders als opvoeders moeten het vanaf het begin eens zijn over de te volgen pedagogische basisaanpak. Als deze bijvoorbeeld binnen het kleuterteam verschilt, zal het moeilijk zijn om het eens te worden over gezamenlijke projecten. Samenwerking met ouders is echter net zo ingewikkeld als ouders andere doelen nastreven dan de opgeleide professionals in de kleuterschool.

Er zijn meer dan eens gevallen bekend waarin ouders hun kind uit de cre`che hebben gehaald om geschillen met het personeel te voorkomen. Zorg er dus al van tevoren voor om openlijk te praten over het pedagogisch concept en om de verschillende houdingen ten aanzien van bepaalde onderwerpen zo direct mogelijk aan de orde te stellen.

Voor opvoeders is het belangrijk op dit punt het gebruik van technische termen zoveel mogelijk te vermijden. De indruk mag immers niet worden gewekt dat er een verhouding van superioriteit en ondergeschiktheid bestaat. Het doel is veeleer een gelijkwaardig educatief partnerschap waarvan zowel ouders als kinderen profiteren.

5 Verdere lectuur voor opvoeders

No products found.