Als de kinderwens onvervuld blijft, is dat soms te wijten aan vruchtbaarheidsproblemen bij de man of vrouw. Met hormoontherapie kan alsnog een zwangerschap worden bereikt. Hier vindt u alles over de procedure en de kosten van hormoontherapie.

1. hoe hormoontherapie bij zwangerschap werkt

Als een stel maximaal een jaar lang probeert een kind te verwekken en het lukt niet, worden zowel de vrouw als de man desgewenst gescreend op vruchtbaarheidsproblemen.
Daartoe wordt de vrouw gedurende een beperkte periode regelmatig onderzocht.
Denadruk ligt op het observeren van de cyclus (cyclusmonitoring). Wanneer treedt de eisprong op? Hoe verloopt de cyclus? Door regelmatige onderzoeken, bijvoorbeeld met een echo of door bloedonderzoek waarbij de hormoonspiegels in het bloed worden gemeten, controleren de artsen hoe de eifollikel rijpt en het baarmoederslijmvlies groeit. Als hier moeilijkheden zichtbaar zijn, kan snel een diagnose worden gesteld.

2e oorzaak van vruchtbaarheidsproblemen: Hormoonhuishouding

Hormoontherapie kan bijzonder succesvol zijn in gevallen waarin verstoringen in de hormoonhuishouding leiden tot een slechte vruchtbaarheid. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer het vrouwelijk lichaam te veel prolactine (verantwoordelijk voor de groei van de borstklier) of mannelijke hormonen produceert.

2.1 Verhoogde prolactinespiegel

Bij deze aandoening (hyperprolactinemie) heeft de verhoogde prolactinespiegel een negatieve invloed op de eierstokfunctie bij een niet-zwangere vrouw, waardoor de vruchtbaarheid afneemt. Normaal stimuleert het hormoon de melkproductie bij een nieuwe moeder en onderdrukt het de eisprong.
Oorzaken van hoge prolactinespiegels kunnen schildklierziekten zijn of, in het ergste geval, een tumor van de hypofyse. Ook het innemen van medicijnen die het prolactinegehalte beïnvloeden kan een oorzaak zijn.

2.2 Verhoogde niveaus van mannelijke hormonen

Te hoge niveaus van mannelijke hormonen (androgenen) kunnen ook worden behandeld met onder meer hormoontherapie. Tot de mannelijke hormonen behoren testosteron en DHEA-S.
Normaal gesproken zijn deze hormonen nodig om oestrogenen te produceren. Maar als er te veel mannelijke hormonen zijn, verstoren ze de eierstokfunctie en kan het polycysteus ovariumsyndroom (PCO) ontstaan.
Er ontstaan cysten in de eierstokken, die op hun beurt de normale cyclus verstoren en tot onvruchtbaarheid leiden. Een teveel aan androgeen leidt ook tot zichtbare veranderingen. Er is meer haargroei op de armen, benen en in het genitale gebied, acne en haaruitval.
Vrouwen met een kinderwens die zowel aan een overproductie van mannelijke geslachtshormonen als aan ernstig overgewicht lijden, hoeven niet noodzakelijk hormoontherapie te ondergaan.

In een dergelijk geval wordt in de eerste plaats gewichtsvermindering aanbevolen. Dit kan leiden tot een normalisering van de hormoonhuishouding en dus tot een gezonde vruchtbaarheid.

2.3 Hormoonbehandeling bij ovariële insufficiëntie

Naast te veel hormonen kunnen ook te weinig hormonen tot vruchtbaarheidsproblemen leiden. Als een vrouw lijdt aan primaire ovariële insufficiëntie, worden er minder oestrogenen geproduceerd. Ovariële insufficiëntie wordt ook wel vroegtijdige menopauze genoemd.
Het lichaam heeft geen eifollikels meer beschikbaar, waardoor een eisprong niet meer mogelijk is. Een zichtbaar teken hiervan is het uitblijven van de menstruatie. Ovariële insufficiëntie is niet behandelbaar, waardoor een zwangerschap slechts in zeldzame gevallen mogelijk is.
De enige mogelijkheid is hormoontherapie ter ondersteuning van de zwangerschap, waarbij oestrogenen worden toegediend die de eierstokfunctie kunnen herstellen.
Andere oorzaken van verminderde vruchtbaarheid zijn onregelmatige menstruatiecycli, schildklierafwijkingen en luteale insufficiëntie.

3. procedure hormoontherapie

Afhankelijk van de diagnose kan hormoontherapie op verschillende manieren worden gegeven. Meestal worden tabletten of injecties gebruikt om speciale hormonen toe te dienen.

1. Voorbereiding: Tijdens de diagnose is de cyclus van de getroffen vrouw al gecontroleerd. Dit betekent dat al duidelijk is wat het verloop van de cyclus is. Om beter te kunnen bepalen wanneer de hormoontherapie moet worden gestart, krijgt de vrouw soms de pil. Zo kan de start van de therapie optimaal worden berekend
2. Begin met de menstruatie: Wanneer de volgende menstruatie begint, krijgt de vrouw de eerste drie dagen hoge doses hormonen toegediend, die de productie van eifollikels moeten stimuleren. De hormonen worden toegediend in de vorm van tabletten of geïnjecteerd onder de huid van de buik, heup of dij.
3. Gecontroleerde rijping van het ei: Na de drie dagen hormoontoediening wordt de vrouw nauwlettend in de gaten gehouden. Gedurende vijf dagen wordt met een echografie gecontroleerd of de eicellen optimaal rijpen. Via bloedonderzoek wordt de hormoonspiegel gecontroleerd, d.w.z. of de hormoontherapie werkt.
4. Verwijdering van de eicellen: Als de eifollikels zo goed mogelijk gegroeid zijn, wordt de eisprong op gang gebracht met een speciaal hormoon, humaan choriongonadotrofine. Nu kunnen de eicellen worden weggehaald, waarvoor een kleine operatie nodig is.
5. Bevruchting buiten het lichaam: Zodra de eicellen zijn opgehaald, kunnen ze buiten het lichaam worden bevrucht met het sperma dat eerder bij de vader is afgenomen. Na een bepaalde tijd worden ze opnieuw in de vrouw geplaatst.

	Inseminatie	ICSI	IVF
Procedure	Eerst hormoontherapie, daarna wordt het sperma rechtstreeks in de baarmoeder geïnjecteerd.	In tegenstelling tot IVF wordt het sperma rechtstreeks in de eicel geïnjecteerd.	Eerst hormoontherapie. Het sperma van de man versmelt met de eicel van de vrouw in een schaaltje – buiten het lichaam. Hieruit worden meerdere bevruchte eicellen verkregen, die bij de vrouw worden geïmplanteerd.
Toepassing	Het paar kan geen geslachtsgemeenschap hebben, de mogelijkheden van de man om zwanger te worden zijn beperkt, het baarmoederslijm verhindert de innesteling van het sperma.	Ontbrekende zaadleiders, verstopping van de zaadleiders, antilichamen tegen sperma in het zaadvocht, verstoring van de vorming van zaadcellen	Endometriose, beschadiging van de eileiders, beperkt vermogen van de man om zwanger te worden.

4. bijwerkingen van hormoontherapie

Hormonen doen veel dingen in ons lichaam. Als we de gevoelige hormoonhuishouding verstoren met hormoontherapie, kunnen ongewenste bijwerkingen optreden.
De meest voorkomende bijwerkingen van hormoontherapie zijn opvliegers, hoofdpijn, depressieve stemmingen en duizeligheid, en ook visuele stoornissen kunnen het gevolg zijn.
Een zelfs bedreigende situatie kan zich voordoen als zich een ovarieel hyperstimulatiesyndroom (OHSS) ontwikkelt.
In dat geval worden door de hormoontherapie te veel follikels gevormd, wat kan leiden tot een opgeblazen buik, pijn en misselijkheid, en zelfs kortademigheid.

Let op: Als zich bijwerkingen voordoen, moet de behandelend arts onmiddellijk worden ingelicht, zodat er geen gezondheidsbedreigende aandoening ontstaat.

5. Waar wordt de hormoontherapie uitgevoerd?

Als er een kinderwens is, bezoekt de vrouw of het paar eerst de behandelend gynaecoloog. Na het staken of afzweren van anticonceptiemiddelen wachten ze eerst af of de zwangerschap spontaan ontstaat.

Als dit na een jaar niet gebeurt, wordt het koppel met kinderwens meestal doorverwezen naar een vruchtbaarheidskliniek met voldoende ervaring. Daar worden alle nodige onderzoeken verricht om de oorzaak van de kinderloosheid te achterhalen. Vervolgens wordt desgewenst een passende (hormoon)therapie gestart om zwanger te worden.

Wat kost hormoontherapie?

De kosten van een vruchtbaarheidsbehandeling en met name van hormoontherapie lopen uiteen. In principe worden paren met een kinderwens financieel ondersteund door de wettelijke en particuliere ziektekostenverzekering. In het algemeen gelden de volgende voorwaarden voor (gedeeltelijke) kostendekking:

• Het paar moet getrouwd zijn
• Leeftijd van de vrouw: 25-40 jaar, leeftijd van de man: 25 tot 50 jaar
• Indiening van gedetailleerd behandelplan door vruchtbaarheidskliniek

6.1 Paren met een wettelijke verzekering

Voor paren met een wettelijke ziektekostenverzekering worden de kosten voor het vaststellen van de oorzaak en de eerste begeleiding in de vruchtbaarheidskliniek volledig vergoed. Als wordt vastgesteld dat de vrouw slechts enkele kinderziektes heeft voor een succesvolle bevruchting en dat hormoontherapie alleen voldoende is, dan worden de kosten voor hormoontherapie volledig vergoed.
Als al vanaf het begin duidelijk is dat hormoontherapie slechts een eerste stap is op weg naar zwangerschap en de vrouw verdere behandeling nodig heeft met methoden als inseminatie of kunstmatige inseminatie, dan worden de kosten meestal tot 50% door de ziektekostenverzekering gedekt.
Voor in vitro fertilisatie bijvoorbeeld bedragen de gemiddelde kosten 3.000 euro per behandeling/cyclus. Daarbij komen nog de voorbereidende hormoontherapie en begeleidingskosten. Vaak worden de kosten voor maximaal drie pogingen/cycli gedekt.

6.2 Particulier verzekerde paren

Particulier verzekerde paren hoeven meestal niet getrouwd te zijn om de kosten geheel of gedeeltelijk vergoed te krijgen. Bovendien worden zij vaak langer dan drie behandelingscycli financieel ondersteund.

7. vooruitzichten op succes van hormoontherapie

Het hangt van de medische voorgeschiedenis of de oorzaak van de onvruchtbaarheid af hoe snel een vrouw zwanger kan worden met behulp van hormoontherapie of een daaropvolgende kunstmatige inseminatie. Gemiddeld duurt het 3 tot 5 behandelingscycli voordat een zwangerschap optreedt. De gegevens over de kans op succes liggen tussen 30 en 40 procent. Het is dus mogelijk om ondanks de behandeling niet zwanger te worden.