[button]Informatieve literatuur over verschillende opvoedingsstijlen[/button]

1. definitie van laissez-faire opvoedingsstijl

Laissez-faire parenting is een zeer uitgesproken vorm van een anti-autoritaire, liberale opvoedingsstijl. Een enigszins afgezwakte vorm is de permissieve opvoedingsstijl. Een van de kenmerken van die stijl is dat kinderen bijna alle beslissingen zelf mogen nemen, wat verondersteld wordt hun onafhankelijkheid en creativiteit aan te moedigen. Het cruciale punt is echter dat kinderen zelf moeten beslissen omdat beide ouders de neiging hebben zich passief op te stellen.

In deze extreme opvoedingsstijl is het niet de bedoeling de kinderen waarden aan te leren en hen actief te betrekken bij de vormgeving van het gezinsleven. Het kind wordt grotendeels aan zijn lot overgelaten, wat door vertegenwoordigers van deze opvoedingsstijl als positief wordt ervaren.

1.1 Deze kenmerken zijn kenmerkend voor de laissez-faire opvoedingsstijl:

• Geen lof en geen straffen: het kind wordt noch geprezen noch berispt voor goede daden.
• Geen regels: Elke vorm van regels en richtlijnen wordt bewust vermeden zodat het kind zich vrij kan ontwikkelen.
• Geen inmenging in het dagelijks leven van het kind: Het kind mag zelf bepalen hoe het zijn dag indeelt en of het bijvoorbeeld hobby’s wil uitoefenen.
• Geen verwachtingen van het gedrag van het kind: Ouders verwachten geen leeftijdsadequaat gedrag en naleving van morele waarden.

2. gevolgen van de laissez-faire opvoedingsstijl

De doelen van deze opvoedingsstijl zijn begrijpelijk: Kinderen moeten zoveel mogelijk vrijheid krijgen, zodat ze zich ook vrij kunnen ontwikkelen. Toch is het nu duidelijk dat kinderen ook rolmodellen en structuren nodig hebben die hen oriëntatie bieden.

Vooral jonge kinderen imiteren het gedrag van hun ouders: Als papa in het weekend graag in de tuin werkt, zullen de kinderen op zijn minst willen zien wat er te ontdekken valt. Als mama aan de computer werkt, willen de kinderen erbij zijn en op de toetsen spelen. Als ouders elkaar met liefde en respect behandelen, dient dit als rolmodel voor kinderen.

Wie een laissez-faire opvoedingsstijl hanteert, bekommert zich niet om hoe hij als ouder op het kind overkomt. Als het kind helpt bij het afruimen van de tafel, wordt dat net zo weinig gewaardeerd als wanneer het kind weigert te eten of niet eens aan de eettafel gaat zitten.

Er wordt geen aanspraak gemaakt op het bijbrengen van waarden en dus worden de ouders niet gezien als een morele autoriteit. Aangezien kinderen ook niet betrokken zijn bij beslissingen, is er eerder sprake van een samenleven dan van een saamhorigheid in het gezin.

Let op: In zijn meest uitgesproken vorm kan de laissez-faire opvoedingsstijl een soort verwaarlozing inhouden, omdat de kinderen grotendeels aan hun lot worden overgelaten. Als dit op jonge leeftijd gebeurt, kan deze opvoedingsstijl leiden tot ernstige psychische stoornissen.

3 Voor- en nadelen van de laissez-faire opvoedingsstijl

Pedagogen en onderwijsdeskundigen staan zeer kritisch tegenover de laissez-faire opvoedingsstijl, omdat deze geen voordelen oplevert voor het kind. Ouders nemen weinig of geen verantwoordelijkheid en handelen niet in het belang van het kind, maar nemen de weg van de minste weerstand.

Vanuit dit perspectief zijn er aanvankelijk alleen voordelen voor de ouders. Dit verandert echter snel, want de opvoedingsstijl heeft een blijvende negatieve invloed op de ontwikkeling van het kind.

3.1 Verstoord sociaal gedrag

Uit onderzoek blijkt dat kinderen die laissez faire zijn opgevoed grote moeite hebben zich in te passen in sociale structuren. Omdat zij grotendeels zonder regels en normen zijn opgegroeid, vertonen zij geen sociaal gedrag.

Jongere kinderen vernielen het speelgoed van andere kinderen en hebben geen regelmatige dagelijkse routine. Oudere kinderen hebben het moeilijk op school, waar ze regels moeten volgen en discipline moeten tonen om te slagen.

3.2 Hechtingsproblemen

Laissez-faire parenting legt geen nadruk op laagdrempelige, op emoties gebaseerde communicatie tussen ouder en kind. De toon in het gezin is op zijn best vriendelijk, heel vaak neutraal. De basis voor de emotionele ontwikkeling van een kind wordt echter in de kindertijd gelegd. De schijnbare onverschilligheid en desinteresse in het welzijn van het kind wordt weerspiegeld in de ontwikkeling van het kind.

Kinderen vinden het moeilijk om op jonge leeftijd vrienden te maken. Later hebben volwassenen die op een laissez-faire manier zijn opgevoed problemen met het aangaan van relaties en het aangaan van verplichtingen.

Zij hebben niet geleerd emoties te tonen en emotionele patronen te begrijpen. Een dergelijke verkeerde ontwikkeling kan vaak alleen op volwassen leeftijd worden gecorrigeerd door een therapeutische behandeling.

3.3 Gebrek aan oriëntatie in levensplanning

Omdat ouders niet optreden als rolmodel, ontbreekt het kinderen vaak aan sturing. Niemand vertelt hen wat goed en fout is of wat ze moeten doen. Deze schijnbare vrijheid is een grote last. Zonder grenzen, discussies en uitwisseling van gedachten en meningen is er geen reflectie, wat belangrijk is om een eigen mening te ontwikkelen.

De emotionele leegte en de doelloosheid van het handelen leiden vaak tot verslavend gedrag bij kinderen die zijn blootgesteld aan de laissez-faire stijl van opvoeden. Alcohol- en drugsmisbruik kunnen tot de gevolgen behoren.

Stijl	Pedagogie
Autoritaire opvoeding	Kinderen hebben geen inspraak en worden niet betrokken bij de besluitvorming in het gezin. Er heerst een structuur van straffen en prijzen, gericht op maximale academische prestaties. Er wordt geen rekening gehouden met individuele wensen en capaciteiten van het kind. Autoritair onderwijs is dus het spiegelbeeldige uiterste van laissez-faire onderwijs.
Democratisch onderwijs	Tegenwoordig worden veel kinderen opgevoed om actief deel te nemen aan het gezinsleven. Zij moeten zich aan regels houden en hiërarchieën accepteren, maar worden gevraagd naar hun wensen en individueel ondersteund.
Laissez faire onderwijs	Dit is een bijzonder uitgesproken vorm van antiautoritaire opvoeding waarbij elke oriëntatie en structuur voor het opgroeiende kind ontbreekt.

4 Informatieve literatuur over verschillende opvoedingsstijlen