Jesper Juul was een Deense gezinstherapeut die eerst een opleiding als leraar volgde, maar daarna werkte als maatschappelijk werker. Bij zijn gezinstherapie betrok hij niet alleen de kinderen, maar vooral ook hun ouders.
De pedagoog en gezinstherapeut Jesper Juul was van mening dat een harmonieuze relatie alleen voortkomt uit wederzijds respect en gelijkwaardigheid binnen een gezin. Voor hem bestaat er niet zoiets als “de juiste opvoeding”.
De gezinstherapeut licht al zijn pedagogische inzichten toe in zijn boek “5 grondstenen voor het gezin – hoe het ouderschap werkt”. Het behandelt de volgende centrale begrippen: samenwerking en integriteit, zelfbewustzijn en zelfvertrouwen, persoonlijke verantwoordelijkheid, de kunst van het nee zeggen en ouders als vuurtorens.
Kinderen opvoeden is een wetenschap op zich. Dit verklaart ook waarom er binnen de pedagogiek zoveel verschillende concepten bestaan, waarbij de aard van de relatie tussen ouder en kind sterk verschilt. Jesper Juul is een van de bekendste gezinstherapeuten die zich uitgebreid aan dit onderwerp heeft gewijd.
In dit artikel leert u wie Jesper Juul was en wat zijn opvattingen waren. We laten u wat nader kennismaken met de centrale begrippen en geven u een korte inkijk in zijn verschillende werken, die wereldwijde bestsellers zijn geworden.
[button]Verder lezen over het onderwerp[/button]
Inhoudsopgave
1. de pedagogische opvatting kwam voort uit de eigen kindertijd
De relatie tussen ouders en kinderen kan sterk verschillen. Enerzijds is de aard van de relatie afhankelijk van de cultuur. Dit betekent dat de relatie afhankelijk is van de regio en de respectievelijke levensomstandigheden. Anderzijds verandert de rolverhouding ook in de loop van de tijd.
Tot in de 20e eeuw bestond er in Duitsland een duidelijke rolverdeling tussen ouders en kinderen. In de strikt hiërarchische relatie hadden de ouders macht over hun kinderen, zodat zij de “bevelen” moesten opvolgen en zo min mogelijk mochten terugpraten.
Deze traditionele, autoritaire opvoeding is inmiddels veranderd in democratische opvoedingsconcepten. Ook de Deense gezinstherapeut Jesper Juul heeft veel bijgedragen aan deze ontwikkeling.
Jesper Juul groeide met zijn ouders op in de Deense havenstad Vordingborg. Hij studeerde af aan de middelbare school en werkte daarna onder andere als kok, barman en als grond- en betonwerker. Daarna studeerde hij geschiedenis en godsdienst aan een lerarenopleiding.
Na een ontmoeting met de Amerikaanse psychiater Walter Kempler en de Deense kinderpsychiater Mogens A. Lund werkte hij negen jaar in een jeugdcentrum waar hij alleenstaande moeders begeleidde. Hij volgde ook een opleiding tot gezinstherapeut en richtte samen met andere psychiaters het Kempler Instituut van Scandinavië op.
In de laatste jaren voor het optreden van een zeldzame zenuwziekte was Juul vooral actief in de ouderbegeleiding. Hij gaf lezingen, leidde seminars en werkte intensief met vluchtelingengezinnen en oorlogsveteranen in Kroatië.
Veel psychologen en gezinstherapeuten zijn het erover eens dat Jesper Juuls eigen jeugd zijn opvattingen sterk heeft beïnvloed. Hij groeide op met een bezitterige moeder en een zeer afwijzende vader. Op 16-jarige leeftijd maakte hij zich los van deze gezinsconstructie en ging zijn eigen weg.
Jesper Juul revolutioneerde de ouder-kind relatie.
Citaten van Jesper Juul
Jesper Juul heeft in zijn actieve tijd veel citaten gegeven die veel ouders helpen hun kinderen beter te begrijpen en moeilijke situaties te doorstaan. Enkele van deze vormende citaten vindt u hier.De pedagogie is de laatste tijd sterk veranderd. Onze kinderen nemen in de wereld van vandaag een heel andere positie in dan enkele decennia geleden. Volgens Jesper Juul was deze verandering niet alleen belangrijk, maar ook opportuun.
Gezinnen staan tegenwoordig voor een zeer grote opgave. Het gaat erom het partnerschap tussen man en vrouw te verzoenen met de liefdevolle opvoeding van de kinderen. Was het huwelijk vroeger overwegend noodzakelijk om te bestaan, tegenwoordig is het een emotionele keuze. Kinderen worden niet langer geleid, maar gelijkwaardig en respectvol behandeld.
Want in Juuls visie draait een gezin meer om relatie dan om opvoeding. Hij verwierp zowel het autoritaire ouderschap als de laissez-faire opvoedingsstijl. Het is belangrijk een evenwicht te vinden tussen nabijheid en grenzen. De ouder-kind relatie wordt gekenmerkt door geven en nemen, zodat alle gezinsleden gelijke rechten hebben.
Het is belangrijk dat ouders de opvattingen, wensen en behoeften van hun kinderen serieus nemen. Vooral in de opstandigheidsfase, die vooral op de kleuterschool plaatsvindt, moet een kind leren omgaan met agressie en frustratie. Daarom is het ook hier belangrijk om nee te zeggen en niet toe te geven.
Een interessant interview met Jesper Juul vind je in deze video:
3. 5 Fundamentele stenen voor het gezin – dit zijn de centrale pedagogische inzichten
De pedagoog en gezinstherapeut behandelt in zijn boek “5 grondstenen voor het gezin – Hoe het ouderschap werkt” de fundamenten van deze gelijkwaardige en waardige relatie.
Hij bespreekt zijn bevindingen in de volgende vijf hoofdpunten:
- Samenwerking en integriteit
- Zelfbewustzijn en zelfvertrouwen
- Persoonlijke verantwoordelijkheid
- De kunst van het nee-zeggen
- Ouders als vuurtorens
Deze vijf hoekstenen gaan allemaal over hoe je op een bijzonder stressvrije manier kunt samenleven in een gezin en tussen broers en zussen. Het gaat over samenwerken binnen een gezin en tegelijkertijd de integriteit van een kind toelaten. Daarbij ontstaan conflicten, maar die kunnen door de ouders worden gereguleerd.
Volgens Juul willen kinderen erkend en opgemerkt worden door hun eigen familie. Deze bevestiging creëert een gevoel van eigenwaarde, dat van groot belang is voor de ontwikkeling van het kind.
Ouders moeten in deze structuur verantwoordelijkheid tonen en grenzen stellen aan hun kinderen. Deze moeten consequent zijn en gebaseerd op innerlijke overtuigingen. Het is echter even belangrijk dat ouders vuurtorens zijn voor hun kinderen. Zij moeten hun kinderen zekerheid bieden door een standvastig standpunt in te nemen en regelmatig signalen af te geven.
Verder wijst hij erop dat er vier waarden zijn waarop de opvoeding van ouders en kinderen gericht moet zijn. Deze kernaspecten heeft hij ook behandeld in een apart boek, “4 waarden die kinderen hun leven lang ondersteunen”. Deze waarden zijn: Gelijkheid, Integriteit, Authenticiteit en Verantwoordelijkheid.
4. “Het competente kind” en “Nee uit liefde” zijn twee van zijn bekendste boeken.
Jesper Juul heeft in zijn leven meer dan twee dozijn boeken geschreven, waarvan de meeste internationale bestsellers zijn geworden. Terwijl sommige van zijn boeken meer geschikt zijn voor ouders en gezinnen, worden andere steeds meer gebruikt in de opleiding van opvoeders en leerkrachten.
In 1997 publiceerde hij zijn eerste boek in Duitsland. In “Dein kompetentes Kind” (Uw competente kind) schetst hij zijn opvoedkundige ideeën en geeft hij ouders tips over hoe zij kinderen kunnen betrekken bij besluitvormingsprocessen. Ook zijn boek “Nein aus Liebe” werd een van zijn belangrijkste werken.
Hieronder vindt u een lijst van enkele belangrijke publicaties van Jesper Juul:
- Van gehoorzaamheid naar verantwoordelijkheid: naar een nieuwe opvoedingscultuur.
- Van opvoeding naar relatie: authentieke ouders – competente kinderen.
- Wat gezinnen in stand houdt: Waarden in opvoeding en partnerschap
- Het competente gezin: Nieuwe waarden in de opvoeding
- Niet uit liefde: Duidelijke ouders – sterke kinderen
- Je competente kind: Op weg naar een nieuwe basis van waarden voor het hele gezin
- Je zelfbepaalde kind: Steun voor ouders van wie de kinderen al vroeg naar autonomie streven
- Grenzen, nabijheid, respect: Op weg naar een competente ouder-kind relatie
- Puberteit: Wanneer ouderschap niet meer mogelijk is
- Oudercoaching: Ouderschap met kalmte
- Schoolinfarct: Wat kunnen we doen om het beter te maken voor kinderen, ouders en leerkrachten?
- 4 Waarden die kinderen hun leven lang ondersteunen
- 5 Fundamentele stenen voor het gezin: Hoe ouderschap werkt
- Leiders zijn: Liefdevol leiderschap in het gezin
- Liefdevol blijven: Het gezin heeft ouders nodig die meer aan zichzelf denken
- Agressie: Waarom het nodig is voor ons en onze kinderen
5. boeken van Jesper Juul
No products found.