Voor veel paren gaat de kinder- en gezinswens niet op natuurlijke wijze in vervulling. Soms helpen kleine medische maatregelen paren om ouders te worden, maar vaak leidt deze weg niet tot het gewenste succes, ondanks talloze hormoonbehandelingen of kunstmatige inseminatie. Voor sommige paren kan een alternatief voor een biologisch kind de adoptie van een “vreemd” kind zijn – adoptie. Er moet onderscheid worden gemaakt tussen binnenlandse en internationale adoptie.

In ons artikel lichten we de valkuilen en hindernissen van adoptie uit het buitenland toe en gaan we in op de verschillen met binnenlandse adoptie, mogelijke hulporganisaties en de aanvraagprocedure.

[button]Verder lezen voor adoptieouders[/button]

1. binnenlandse versus interlandelijke adoptie

In het kader van binnenlandse adoptie kunnen paren een aanvraag indienen voor kinderen die binnen Duitsland in onvoldoende zorgrelaties leven en door de verantwoordelijke bureaus voor jeugdzorg of de moeders of hun voogden uit deze zorgrelaties worden gehaald. In zeldzame gevallen worden kinderen rechtstreeks ter adoptie aangeboden, maar meestal worden zij eerst aan pleeggezinnen overgedragen voor permanente zorg, zodat zij vervolgens kunnen worden geadopteerd – mits de biologische ouders daarmee instemmen. Bij adoptie worden alle juridische en familiebanden van het kind met de geboorteouders verbroken en vervangen door die van de adoptieouders. Dit geldt voor het gezag, maar ook voor het erfrecht en het burgerschapsrecht. Ook de zorgplicht van de kinderen jegens hun ouders gaat over van de natuurlijke naar de adoptieouders. De aanvraag voor de status van pleeg- en adoptieouder loopt meestal via de plaatselijke bureaus voor jeugdzorg. Daar wordt bepaald aan welke voorwaarden paren moeten voldoen om als pleeg- of adoptieouders te worden erkend.

Het adopteren van een kind uit het buitenland betekent daarentegen dat een echtpaar (meestal een getrouwd stel) moet voldoen aan alle eisen die gelden voor adoptieaanvragers in Duitsland en ook aan alle eisen die in het land van herkomst van het kind moeten worden vervuld. Daarom moet u heel vroeg in het adoptieproces beslissen over het land van herkomst van uw toekomstige kind om niet het risico te lopen veel tijd en geld te verliezen met het verzamelen van “valse” documenten of beëdigde vertalingen.

In de meeste landen kunnen alleen gehuwde paren een kind adopteren. Sommige landen staan ook adoptie door alleenstaanden toe. Adoptie door paren van hetzelfde geslacht of ongehuwde paren is in de meeste landen niet toegestaan, zodat hier vaak de praktijk wordt toegepast dat de ene partner optreedt als alleenstaande adoptieaanvrager in het buitenland en de andere partner zich na terugkeer in Duitsland laat registreren als 2e ouder en voogd van het kind.

Waar moet mijn kind vandaan komen en wie helpt?

Van de meeste landen (alle landen die het Verdrag van Den Haag hebben geratificeerd) kunnen Duitse burgers alleen een kind adopteren via in Duitsland erkende bureaus. Adoptie direct ter plaatse zonder medewerking en goedkeuring van de Duitse autoriteiten is moeilijk tot bijna onmogelijk en soms illegaal. De door de overheid erkende bureaus in Duitsland hebben contacten met kindertehuizen of centrale adoptiebureaus in het buitenland en bemiddelen in het adoptieproces tussen Duitse ouders en buitenlandse autoriteiten of kinderen.

Bij de keuze van het “juiste” bureau hangt het enerzijds af van de landen waarvoor een plaatsingsvergunning beschikbaar is en anderzijds van hoe de aanvraag- of adoptieprocedure in detail verloopt. Hier staan vragen over kosten, procesduur en kans van slagen op de voorgrond. Sommige bureaus hebben veel aanvragers maar slechts enkele kinderen in plaatsing. Andere bureaus hebben eigen maatschappelijk werkers die sociale rapporten over potentiële ouders mogen schrijven, terwijl andere bureaus verwijzen naar de verantwoordelijke bureaus voor jeugdzorg, wat soms tot langere doorlooptijden kan leiden. Alle bureaus hebben echter gemeen dat zij geen garanties kunnen geven en dat hun werk en het succes van hun plaatsing sterk worden beïnvloed door externe factoren zoals de politieke situatie in het land van herkomst of officiële eisen. Veel ouders hebben moeten ervaren dat hun adoptieproces kort voor de succesvolle afronding volledig tot stilstand kwam als gevolg van een politieke omwenteling in het land van herkomst van hun kind. De psychologische stress van een adoptie is vaak moeilijk te dragen door de vele beïnvloedende factoren en hun onzekerheid en betekent meestal een grote belasting voor het partnerschap en alle betrokkenen.

3 De aanvraagprocedure

Zodra je een land of een regio van de wereld hebt uitgekozen, ga je contact opnemen met verschillende adoptiebureaus. Zodra je een bureau hebt gekozen, zijn er een aantal gesprekken en informatieseminars. Deze helpen het bureau om geschikte ouders uit de massa kandidaten te filteren en helpen de ouders om zich te verzoenen met het idee om een “buitenlands” kind te adopteren. Aanstaande ouders dromen vaak van kleine, gezonde baby’s die, indien mogelijk, erg op hen moeten lijken. De realiteit is echter vaak dat de te adopteren kinderen uit zeer arme en medisch slecht verzorgde regio’s van de wereld komen en daarom vaker ziek zijn, vaak een donkere huidskleur hebben en soms getraumatiseerd zijn. Veel kan worden genezen met liefde, zorg, medische aandacht en een stabiele omgeving, maar niet altijd alles. Ouders moeten zich er vooraf van bewust zijn dat de risico’s van adoptie niet minder zijn dan die van een natuurlijke geboorte zonder medische diagnose of zorg.

4 Het adoptieproces

Na de aanvraag- en informatiefase begint meestal het eigenlijke adoptieproces. Ouders beginnen documenten en bevestigingen te verzamelen voor alle mogelijke levensgebieden (beroepsopleiding, financiële zekerheid, woonsituatie, gezondheid, huwelijk en gezinsleven), die hen uiteindelijk kwalificeren als geschikte adoptieouders vanuit het oogpunt van de Duitse autoriteiten. Veel van deze documenten maken, in vertaalde vorm, deel uit van de adoptiedocumenten voor het land van herkomst van het toekomstige kind, maar meestal zijn aanvullende, soms ongebruikelijke documenten vereist. Voor een adoptie uit Madagaskar moet er bijvoorbeeld een medisch attest zijn dat beide adoptieouders vrij zijn van tuberculose. In Nepal wordt een gezin als “compleet” beschouwd als er een meisje en een jongen in het gezin zijn. Voor adoptieouders met 3 jongens betekent dit dat zij een meisje mogen adopteren; ouders met één kind van elk geslacht zouden geen kind uit Nepal mogen adopteren.

Met betrekking tot het geslacht of de leeftijd van het kind hebben Duitse ouders geen keuze (in tegenstelling tot bijvoorbeeld Russische adoptieouders), aangezien keuze volgens de Duitse rechtsopvatting inhoudt dat een kind als “handelswaar” wordt behandeld, waardoor het proces in de sfeer van mensenhandel komt. Toch proberen instanties en landen van herkomst er bij de plaatsing van een kind voor te zorgen dat de randvoorwaarden tot op zekere hoogte overeenkomen. Zij proberen er bijvoorbeeld voor te zorgen dat het “nieuwe” kind als jongste kind naar het nieuwe gezin komt (alle broers en zussen zijn ouder) of dat oudere ouders (40 of 45) vanwege het leeftijdsverschil een wat ouder kind toegewezen krijgen.

De wachttijd voor positief nieuws is meestal erg moeilijk voor aanstaande adoptieouders omdat er, anders dan bij een zwangerschap, geen geboortedatum is en de wachttijd kan variëren van enkele weken tot enkele jaren. De wachttijd is vaak het gevolg van langdurige formele processen, beleidswijzigingen of gewoonweg een laag aantal kinderen dat voor plaatsing in aanmerking komt.

5. de adoptie

Als het eindelijk lukt en de adoptieouders zijn “gematcht” aan een specifiek kind in het buitenland, kan het nog wel even duren voordat de ouders hun kind voor het eerst kunnen bezoeken. Sommige adoptieprocedures maken het mogelijk dat de ouders na een verblijf van enkele weken in het land van herkomst van hun kind alle formaliteiten afhandelen en met het kind terug naar Duitsland mogen reizen. In andere landen is dit meestal niet mogelijk of alleen als de ouders bereid zijn meerdere maanden in het buitenland te verblijven. De voorwaarden hiervoor moeten zo vroeg mogelijk met het bureau worden besproken. Ouders moeten vaak meerdere keren naar het land van herkomst reizen voordat zij uiteindelijk met hun kind naar huis mogen terugkeren. Mits er een concreet voorstel voor een kind is, mogen werkgevers de afwezigheid van ouders tijdens de gezinshereniging niet belemmeren of bestraffen. Dit moet echter in elk individueel geval nauwkeurig worden verduidelijkt.

6. eindelijk aangekomen

Op een gegeven moment is het klaar en heb je eindelijk Duitse bodem bereikt met je kind. Als het kind is geadopteerd uit een land dat het Verdrag van Den Haag heeft geratificeerd, is het meestal voldoende om naar de burgerlijke stand te gaan (met alle documenten) en wordt het kind ingeschreven als kind van de adoptieouders en als Duits staatsburger. In alle andere gevallen moet de adoptie, voordat deze kan worden erkend, eerst worden omgezet in Duits recht en wel door een Duitse rechtbank. De omzetting is nodig om ervoor te zorgen dat de “Duitse” adoptie het kind niet de rechten ontneemt die het eerder bij de adoptie in het land van herkomst had verkregen. De omzettingsprocedure moet gewoonlijk door een notaris worden ingeleid en kan, afhankelijk van de rechtbank, enkele maanden duren. In de tussentijd krijgt het kind meestal een onbeperkte verblijfsvergunning. Een Duitse geboorteakte (die later van belang is voor de inschrijving op school en andere formaliteiten) kan na de erkenning van de adoptie worden aangevraagd bij de burgerlijke stand I in Berlijn.

Al met al is adoptie in het buitenland een moeilijk en meestal langdurig proces, dat ook hoge financiële lasten met zich meebrengt. Naast de algemene kosten van een adoptie (sociaal rapport, leges, onderzoeken, enz.) zijn er ook bureaukosten, vertaalkosten en aanzienlijke reiskosten voor een adoptie in het buitenland. Helaas zijn deze kosten niet fiscaal aftrekbaar en moeten ze dus volledig uit het nettovermogen van een gezin worden gefinancierd. Maar met een beetje geluk gaat de kinderwens in vervulling en begint het leven als “gezin”.

7. verdere informatie over het onderwerp “buitenlandse adoptie”:

Bundesministerium für Familien, Senioren, Frauen und Jugend

www.adoptivfamilien.de

http://www.adoption.de/

Federaal Bureau voor Justitie

7 Verdere lectuur voor adoptieouders

No products found.

No products found.

No products found.