In ons artikel leest u wie over schoolrijpheid beslist, wanneer schoolinschrijving meestal aan de orde is en aan welke verschillende eisen een kind moet voldoen.

Bovendien leert u wanneer vroegtijdige inschrijving moet worden overwogen of dat het zinvol is een kind een jaar uit te stellen.

[button]Gids en sneltoets voor schoolrijpheid[/button]

1. schoolrijpheid omvat tal van criteria

Om geschikt te worden geacht voor school wordt vooraf een inschrijvingsonderzoek gedaan. De korte test bepaalt of het bezoek aan de kleuterschool zinvol blijft of dat kinderen klaar zijn om naar de basisschool te gaan.

Schoolrijpheid omvat hier zowel fysieke als mentale vaardigheden en richt zich met name op de mate van zelfstandigheid. Zelfs als sommige kinderen al voor de eerste schooldag kunnen schrijven, betekent dit niet noodzakelijk dat zij als schoolrijp worden beschouwd als zij op andere gebieden duidelijke ontwikkelingsachterstanden vertonen.

Afhankelijk van de deelstaat vindt de inschrijving op school plaats op vijf- of zesjarige leeftijd. De uiterste inschrijvingsdatum ligt tussen 30 juni en 30 september. In het jaar waarin de kinderen zes jaar worden, begint de leerplicht.

Hoewel de leeftijd een ruwe indicatie geeft van de schoolrijpheid, is deze afhankelijk van de individuele ontwikkeling van elk kind. Als er bijvoorbeeld sprake is van een gebrek aan concentratie of lichamelijke tekortkomingen, kan dit de inschrijving op school in de weg staan.

In de regel leiden kleine ontwikkelingsachterstanden niet tot uitstel van de leerplicht.

2 Een overzicht van de afzonderlijke gebieden van schoolrijpheid

Er bestaat geen duidelijke en uniforme definitie van “schoolrijpheid”. Veeleer komen verschillende aspecten samen die er alleen in hun geheel toe leiden dat een kind als schoolrijp wordt aangemerkt.

Criteria voor het bepalen van de schoolrijpheid zijn:

• fysieke of gezondheidsaspecten
• sociale vaardigheden
• cognitieve basisvereisten
• taalvaardigheden
• elementaire wiskundige vaardigheden
• emotionele vaardigheden

In de volgende paragrafen gaan we dieper in op de afzonderlijke gebieden. Om te beginnen kunt u een illustratieve YouTube-video vinden waarin de afzonderlijke vaardigheden worden opgesomd.

2.1 Lichamelijke rijpheid

Als een kind zich qua lengte en gewicht binnen het normale bereik beweegt, zijn er in principe geen beperkingen om naar school te gaan. Het lichamelijk onderzoek omvat echter ook een test van zowel de ogen als de oren, zodat er op school geen onnodige leerproblemen ontstaan door bestaande tekorten.

De test van de lichamelijke conditie omvat ook de motoriek. Kinderen moeten in staat zijn om,

• een potlood vasthouden
• fijne lijnen trekken
• een schaar kunnen hanteren
• een bal vangen
• achteruit lopen
• balanceren over een balk
• en traplopen zonder problemen.

Tip: Leer uw kinderen fietsen en zwemmen voordat ze naar school gaan om de grove motoriek te ontwikkelen.

2.2 De basis van het leren moet goed zijn

Zowel schrijven als rekenen zijn vaardigheden die kinderen op de basisschool kunnen leren. Het hoeft dus niet zo te zijn dat kinderen ze van tevoren al kunnen. De cognitieve basisvaardigheden moeten echter wel aanwezig zijn om het leren op school te laten werken.

Een zo duidelijk mogelijk taalgebruik is daarom wenselijk om problemen met het spreken op school te voorkomen. Als een kind al tot 10 of zelfs tot 100 kan tellen, biedt dit uitstekende voorwaarden om kinderen te helpen bij de start op school.

Veel belangrijker dan dit zijn echter de volgende basisvoorwaarden voor schoolrijpheid:

• het onthouden van verschillende taken
• regels begrijpen en toepassen
• het vermogen om verbanden te leggen tussen afzonderlijke dingen (Wat is groter? Welke kleuren lijken op elkaar? enz.)
• het vermogen om zich gedurende langere tijd te concentreren (ongeveer 15 tot 20 minuten).

2.3 Emotionele en sociale competentie

Bij emotionele en sociale competenties gaat het vooral om vriendschappen, algemene interactie met anderen en het vermogen om conflicten op te lossen, zich te handhaven en anderen te respecteren.

Bovendien moet je oefenen in het scheiden van elkaar in het gezin. In de regel is dit geen probleem meer na een kleuterperiode.
Toch vormen de nieuwe omgeving en de veranderde klassengemeenschap voor sommige kinderen een eerste uitdaging.

3. belangrijke vragen en antwoorden – FAQ’s

3.1 Kan ik mijn kind eerder op school laten inschrijven?

Sommige kinderen zijn wat sneller in hun ontwikkeling, zodat er al heel vroeg sprake is van schoolrijpheid.
Ouders kunnen daarom vroegtijdige inschrijving op de betreffende school aanvragen als hun kind onder normale omstandigheden nog niet zou zijn ingeschreven.

De schoolleiding van de desbetreffende basisschool beslist nu of een kind al dan niet wordt toegelaten. In de meeste deelstaten zijn er geen specifieke termijnen meer voor wanneer dit mogelijk is.

Afhankelijk van de situatie verklaart een schoolpsycholoog dat het kind geschikt is om naar school te gaan. De aanvraag wordt informeel ingediend bij de gewenste school.

3.2 Is uitstel van de leerplicht mogelijk?

Als uit de ontwikkeling van een kind blijkt dat hij of zij niet schoolrijp is, kan een jaar uitstel worden verleend.
Dit is echter een uitzondering en moet niet lichtvaardig worden overwogen.

Sommige federale staten vertrouwen op een schoolkleuterschool op dit punt. In een dergelijke voorziening leren kinderen die nog niet schoolrijp zijn de belangrijkste vaardigheden om het volgende jaar naar de basisschool te kunnen gaan.
In andere deelstaten die geen schoolkleuterschool aanbieden, krijgen de kinderen meestal extra ondersteuning op de kleuterschool.

3.3 Moet mijn kind een vaccinatiekaart hebben?

Hoewel er vaccinaties zijn die elk kind zou moeten krijgen, is er in Duitsland geen algemene verplichting om te vaccineren. Toch vragen autoriteiten vaak om vaccinatiekaarten, zodat er al problemen kunnen ontstaan als een kind naar school gaat.
Als u uw kinderen niet wilt laten vaccineren, denk dan nog eens na over uw redenen.

Kijk samen met uw kind uit naar het begin van de schooltijd. Dit zal anticipatie creëren en het voor uw kind gemakkelijker maken om de volgende fase van zijn leven in te gaan.

4. Handleiding en sneltoets voor schoolrijpheid