Alle ouders zijn begaan met de opvoeding en het onderwijs van hun kinderen. De verschillende vormen van hervormingsonderwijs bieden een alternatief voor het huidige institutionele aanbod: De vertegenwoordigers ervan stellen andere eisen aan het onderwijs en de sociale opvoeding.

In het volgende artikel krijgt u een overzicht van de kenmerken die in de hervormingspedagogie verenigd zijn.

[button]Verder lezen over de geschiedenis en praktijken van verschillende reformpedagogen[/button]

1. de geschiedenis van de hervormingspedagogie is al oud

Er zijn verschillende benaderingen om de hervormingspedagogiek samen te vatten: Sommigen verwijzen alleen naar het einde van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw, maar dat is iets te kort door de bocht. De eerste overeenkomstige beschouwingen verschenen eerder, zoals u in het volgende overzicht zult zien.

1.1 De pioniers dateren van de 16e tot de 18e eeuw

Al rond 1530 merkte de Franse Renaissance schrijver en arts François Rabelais op dat leren uit het hoofd veel minder effectief is dan leren op zicht.

Een volle honderd jaar later ontwikkelde de Tsjechische bisschop Johann Amos Comenius, die de geschiedenisboeken in zou gaan als de grootste pedagoog van de 17e eeuw, het concept van pedagogie vanuit het kind. Hij eiste dat leraren rolmodellen zouden zijn en dat er ook voor meisjes een leerplicht zou komen. De term didactiek voor onderwijs is van hem afkomstig.

De Franse filosoof en pedagoog Jean-Jacques Rousseau pleitte in de 18e eeuw voor een afkeer van vermeende schadelijke culturele invloeden en een terugkeer naar de natuur. Leerlingen moeten dingen kunnen uitproberen en zo ervaring opdoen. Dit legde de basis voor ervaringsgericht onderwijs. Leerkrachten moesten hun eigen invloed vermijden, zodat het kind zijn eigen oordeel kon vormen.

1.2 De vroege jeugd komt in het vizier van hervormingspedagogen

De Zwitser Johann Heinrich Pestalozzi ontwikkelde in de 18e eeuw de basisprincipes van de sociale opvoeding. Belangrijk voor Pestalozzi was holistisch leren met hoofd, hart en hand – en dat vanaf jonge leeftijd en voor alle kinderen van het volk, ook die van arme ouders. Hij verwierp cijfers.

Zijn leerling Friedrich Fröbel bouwde voort op de inzichten van Pestalozzi en ontwikkelde het idee van de kleuterschool met pedagogische eisen . Veel van zijn ideeën zijn nog steeds geldig: hij voerde leerspelletjes met de vingers en liedjes voor de kinderen in en leidde kleuterleidsters op.

1.3 De eeuwwisseling kende vele reformpedagogische benaderingen

Aan het eind van de 19e eeuw en in de eerste helft van de 20e eeuw vestigden talrijke beroemde hervormingspedagogen hun concepten. Hun kenmerken overlapten elkaar gedeeltelijk:

• Janusz Korczak ’s benadering van onderwijs benadrukte wederzijds respect tussen leraren en leerlingen en vrije keuze voor leren. Hij vocht voor de rechten van kinderen en werd samen met de joodse weeskinderen die hij onder zijn hoede had, in een concentratiekamp vermoord.
• Rudolf Steiner is de vader van het vrijeschoolonderwijs, wiens scholen als eerste in Duitsland vrij werk en groepswerk toestonden. Beweging en verbinding met de natuur zijn belangrijk in dit concept. De lessen zijn gestructureerd volgens tijdperken en dus interdisciplinair. Er zijn geen rangen in de lagere en middelbare school.
• Maria Montessori stichtte het naar haar genoemde schooltype met vrij werk, open lessen en een eigen ritme voor elk kind. Zij benadrukte de individuele ontwikkeling en het plezier in leren. Haar concepten omvatten lessen voor verstandelijk gehandicapte en sociaal achtergestelde kinderen. De leerkrachten moeten de leerlingen helpen om zelf dingen te creëren.
• De Schotse pedagoog A. S. Neill zette een school op voor probleemkinderen met een radicaal nieuwe aanpak: Het bijwonen van de lessen was vrijwillig, de persoonlijke ontwikkeling bijzonder belangrijk. Centraal stond het geloof in de goedheid van elk kind.
• DeFranse onderwijzer Célestin Freinet benadrukte kritische reflectie over de omgeving en zelfverantwoordelijkheid bij zijn leerlingen: hij moedigde hen aan een leerlingenraad te vormen en voorzag hen van een drukpers zodat ze een schoolkrant konden drukken. Er waren frequente excursies, vrij werk en individuele lesplannen.
• Het Jenaplan gaat terug opde Duitse opvoeder Peter Petersen: hij veroordeelde indoctrinatie sterk. Zijn leerlingen ontwierpen zelf de lessen met ter beschikking gesteld werkmateriaal en werkten wekelijks in plaats van volgens een rooster.

Hier vindt u een snel historisch overzicht:

2 Deze kenmerken verenigen de vele verschijningsvormen van het hervormingsonderwijs

De eerste benaderingen die de reguliere pedagogie wilden hervormen , waren gebaseerd op het verbod op lijfstraffen. Veel scholen gebruikten ook geen cijfers of concurrerende beoordelingssystemen om de druk op de leerlingen weg te nemen. De rigide vakbeperkingen worden doorbroken om grote verbanden duidelijk te maken.

Ambachtelijke, creatieve en artistieke benaderingen zijn vaak belangrijker dan in staatsscholen. Beweging en verblijf in de natuur worden benadrukt.

Dekinderen moeten hun natuurlijke nieuwsgierigheid volgen en leren uit neiging, niet onder dwang. Leraren worden gezien als contactpersonen en niet als autoriteitsfiguren. Zelfbeschikking en eigen verantwoordelijkheid spelen voor veel vertegenwoordigers van het alternatieve onderwijs een belangrijke rol.

3. Deze kritiek wordt geuit op de hervormingspedagogiek.

Scholen die een reformpedagogische aanpak volgen worden vaak van verschillende kanten bekritiseerd: ze bereiden kinderen en jongeren niet serieus en volgens het gegeven plan voor. Er is een gebrek aan gezag, zodat de kinderen geen regels leren. Ze zijn esoterisch ingesteld en brengen eigenaardige wereldbeelden over.

Veel alarmerender zijn de gevallen van misbruik die zich voordeden in het elite-internaat Odenwaldschule, dat decennialang een modelinstelling voor hervormingsonderwijs was. Het onderzoek en de afhandeling van de zaken hebben lang geduurd en laten nog steeds veel te wensen over. Er zijn echter critici die zeggen dat het bewuste gebrek aan afstand tussen leerlingen en leraren de deur openzet voor dergelijke misdaden.

Let op: Gereformeerde scholen zijn openbare scholen en vragen daarom lesgeld.

4 De keuze van alternatieve schoolvormen is niet gering.

Als u uw kind niet per se naar een openbare school in Duitsland wilt sturen, kunt u kiezen uit een relatief breed aanbod. Er zijn scholen die lesgeven volgens de vrijeschool-, montessori- of freinetpedagogie. Afhankelijk van het kind kan dit een voordeel zijn ten opzichte van een rigide klassensysteem – bijvoorbeeld als de nadruk meer op het individu ligt.

Het belangrijkste is dat u zich van tevoren goed informeert. De betreffende scholen bieden veel informatiemateriaal aan en hebben vaak ook aanbiedingen zoals open dagen waar u en uw kinderen een indruk kunnen krijgen. Het maken van de juiste keuze kan de ontwikkeling van uw kind ten goede komen.

5. verder lezen over de geschiedenis en de praktijk van verschillende reformpedagogen

No products found.

No products found.

No products found.