De grondlegger van de Freinet-pedagogiek is de Fransman Célestin Freinet. Samen met zijn vrouw en enkele leraren ontwikkelde hij deze alternatieve pedagogie op basis van zijn eigen negatieve schoolervaring.
De focus van de pedagogie is de vrije ontwikkeling van de persoonlijkheid van het kind. De dag wordt bijna uitsluitend door de kinderen zelf georganiseerd.
Zoals bij alle pedagogische benaderingen zijn er ook critici. Wij hebben de voor- en nadelen voor u op een rijtje gezet.
Er zijnveel verschillende pedagogische concepten waarop kinderdagverblijven of kleuterscholen zijn gebaseerd. Deze principes bepalen het dagelijks leven van uw kind, dus u moet zich vooraf vertrouwd maken met het desbetreffende concept. Een van deze concepten is de Freinet-pedagogiek.
In onze gids informeren wij u over de Freinet-methode. We leggen uit wat het is en hoe het verschilt van de conventionele pedagogie. We tonen je de voor- en nadelen en leggen uit waar deze pedagogie wordt toegepast.
[button]Boeken over Freinet-pedagogiek online kopen[/button]
Inhoudsopgave
1. De pedagogie van Célestin Freinet werd gevormd door zijn eigen schooljaren…
De Freinet-pedagogiek is genoemd naar haar uitvinder en grondlegger, Célestin Freinet. Hij werd geboren in 1896 in de Provence, Frankrijk. Zijn eigen schooljaren waren een ongelooflijke kwelling voor hem. Hij was toen al zeer pienter en vrijheidslievend.
In 1915 werd hij opgeroepen voor militaire dienst. Tijdens de Eerste Wereldoorlog liep hij een ernstige longblessure op. Ondanks deze verwonding nam hij in 1920 zijn eerste baan aan als leraar in een kleine dorpsschool aan de Côte d’Azur. Daar probeerde hij het schoolonderwijs volgens zijn ideeën te veranderen, zodat de Freinet-pedagogiek ontstond.
Drie jaar later schafte Freinet een drukpers aan, zodat hij de teksten van de leerlingen kon uitgeven. Met behulp van dit apparaat konden de kinderen de eerste schoolkrant maken en drukken. In 1926 ontwikkelde Célestin Freinet zijn eigen drukpers, die hij technisch bleef verfijnen.
De drukpers wordt vandaag de dag nog steeds beschouwd als een symbool van Freinet’s pedagogie.
In diezelfde periode trouwde Celestin Freinet met zijn vrouw Elise Lagier Bruno, die in de daaropvolgende jaren zeer nauw met hem samenwerkte. In 1933 stichtte het echtpaar hun eigen school, die als internaat was opgezet.
Zijnleven lang heeft Freinet gestreden voor de vrije ontwikkeling van de persoonlijkheid van het kind. Daarnaast riep hij herhaaldelijk op tot demonstraties tegen autoritaire beperkingen. Na zijn oorlogservaringen omschreef hij zichzelf als pacifist en secularist.
2 Het mensbeeld in de pedagogie van Freinet
Celestin Freinet zei ooit: “De geest is geen schuur die gevuld moet worden, maar een vlam die gevoed moet worden.” Deze centrale zin maakt duidelijk welk beeld Freinet had van kinderen en volwassenen. Zo zouden kinderen hun eigen voorkeuren en interesses moeten ontwikkelen, zonder dat ze daartoe gedwongen worden.
Volgens Freinet begint zijn pedagogiek met de nieuwsgierigheid van kinderen. Zij zijn vanaf hun geboorte nieuwsgierig en willen het liefst op eigen kracht de hele wereld ontdekken. Uitgerust met deze vermogens staat niets het leerproces meer in de weg.
Kinderen zijn dus geen onvoltooide volwassenen, maar zelfstandige persoonlijkheden.
[kita_suche]Bent u op zoek naar een Freinet kleuterschool? Vind nu een kleuterschool bij u in de buurt!
3. de Freinet pedagogie maakt zelfsturing mogelijk
Celestin Freinet ontwikkelde deze pedagogie samen met zijn vrouw en enkele andere collega’s. Het concept was aanvankelijk alleen bedoeld voor scholen. Sinds 1979 wordt deze methode echter ook toegepast in kinderdagverblijven en kleuterscholen. Het is een open concept waarbij de kinderen zelf actief zijn en vrij kunnen beslissen over hun activiteiten.
In tegenstelling tot het onderwijs dat door de leerkracht wordt gegeven, is de pedagogie van Freinet erop gericht dat de kinderen hun eigen dag vormgeven. In dit concept fungeert de klas of kleutergroep als een coöperatie. Dit betekent dat de kinderen grotendeels zelf beslissen wat ze die dag willen doen.
Vergelijkbaar met de Reggio pedagogie of het Fröbel concept, treedt de opvoeder of leerkracht meer op als een stille waarnemer, facilitator of helper.
Het basisidee is dus de omkering van de rol in de school of kleuterschool. Het doel van deze pedagogie is de kinderen in staat te stellen hun eigen interesses te ontwikkelen en hun dag vorm te geven zonder druk om te leren. Door het zelfstandig verwerven van kennis wordt nieuwsgierigheidsgedrag gestimuleerd.
Dekinderen mogen hun tijd vrij indelen en zelf bepalen hoe lang ze aan hun projecten moeten werken. De leerresultaten kunnen vervolgens aan de klas of de andere kinderen worden gepresenteerd.
De pedagogie van Freinet wordt het best gedefinieerd door de volgende vier principes:
- Vrije ontwikkeling van de persoonlijkheid:
Vrij schrijven en samen muziek maken helpen kinderen om elkaar met een open geest te benaderen. Prioritaire methoden zijn theater, dans, schooldrukwerk en klassencorrespondentie. - Kritische betrokkenheid bij de omgeving:
Door experimenten, excursies en proefjes moeten de kinderen zichzelf en hun omgeving kunnen ontdekken. - Zelfverantwoordelijkheid van het kind:
Kinderen leren inschatten welk leerritme voor hen het beste is. Daarbij hoort ook een kritische zelfbeoordeling en reflectie op de leervorderingen. - Samenwerking en wederzijdse verantwoordelijkheid:
Conflicten worden in de klassenraad besproken en oplossingen worden besproken. Dit bevordert het democratisch samenleven, waarbij regels en structuren de boventoon moeten voeren.
4 Freinetonderwijs op scholen
De pedagogie van Freinet wordt meestal toegepast in basisscholen. Er zijn echter ook enkele middelbare scholen die in sommige klassen volgens dit concept werken.
De klas bestaat uit verschillende themahoeken en werkruimtes. Dit concept biedt de mogelijkheid om verschillende interesses na te streven. Terwijl de kinderen in een atelier timmeren, kunnen andere leerlingen in een rustige hoek hun vrij schrijven verdiepen.
Een klas bestaat gemiddeld uit ongeveer 15 tot 20 leerlingen en wordt georganiseerd door een klassenraad waarvan alle leerlingen deel uitmaken. De klassenraad is een democratisch forum dat wekelijks bijeenkomt. De leerkracht heeft een stem, evenals elke leerling. Elke leerling stelt een individueel weekplan op dat moet worden nageleefd.
De schooldrukkerij
Een schooldrukkerij maakt integraal deel uit van elke Freinetschool. Met behulp hiervan kunnen leerlingen hun leerdocumenten of de schoolkrant maken.
Daarnaast is erelke ochtend een ochtendkring. Daar bespreken de leerlingen welke taken en projecten eraan komen. De ochtendkring is ook een gelegenheid om onderwerpen te vinden om aan te werken. Daarna kunnen de leerlingen hun presentaties geven of hun project presenteren.
Het lesprogramma is afgestemd op de wensen en behoeften van de kinderen. Het weekrooster bevat zowel verplichte als vrije taken. De leerlingen kunnen alleen of in groepsverband aan de taken werken. De traditionele vakken worden vooral praktisch geoefend.
Cijfers en rapportages zijn daarentegen ongewenst. De vorderingen worden geregistreerd aan de hand van een prestatiecurve of een vaardigheidscertificaat. Daarbij hoort ook het zelfstandig aanpakken van problemen en tekorten.
Deleerkracht heeft echter de taak de kinderen te ondersteunen en te stimuleren. Hij of zij kan taken geven op die gebieden waar nog ondersteuning nodig is. De ondersteuning moet echter zonder dwang worden gegeven. Hoewel de leerkracht op de achtergrond coördineert, is hij of zij meer een ondersteuner.
De volgende technieken en methoden worden voornamelijk gebruikt in Freinet-scholen:
- Klassenraad
- Ochtendkring
- Schooldrukkerij
- Werkhoeken
- Correspondentie leerlingen
- Schooldrukkerij
- Onderzoek en excursies
- Werkplan
- Klassenkrant
[kita_suche]Op zoek naar een Freinet-kleuterschool? Vind nu een kleuterschool bij u in de buurt![/kita_suche]
5 De implementatie van de Freinet-pedagogiek in kinderdagverblijven
Depersoonlijke ontwikkeling van het kind staat ook voorop in de kleuterschool. De kinderen bepalen zelf hun dagelijkse routine. Daarbij spelen zowel speelse als leerspecifieke elementen een rol.
In de kleuterschool moeten de kinderen zich bezighouden met dingen die ook in hun dagelijks leven een rol spelen. Net als op school hebben de kinderen een grote mate van eigen verantwoordelijkheid. Zij bepalen hun eigen dagelijkse routine en spelen volgens hun eigen voorkeuren.
De dagelijkse routine biedt geen vaste structuren. Wel wordt er regelmatig een kinderconferentie gehouden. In deze conferentie bespreken alle kinderen hun wensen en behoeften voor de dag. Daarna volgt een democratische stemming over de inhoud van de komende kleuterdag.
Alle kinderen mogen de ruimtes vrij gebruiken. Daarom moet al het speelgoed en ander materiaal altijd vrij toegankelijk zijn. Het projectwerk is vrijwillig en vooral afgestemd op de interesses van de kinderen.
Om aan de interesses van de kinderen tegemoet te komen zijn er verschillende ruimtes.
Deze omvatten onder andere:
- Onderzoeksruimten
- Handwerkkamers
- Ateliers voor kunstenaars
- Tuinen
- Oefenzalen
- Rustkamers
Ook voor de maaltijden zijn er geen uniforme regels. Elk kind kan ontbijten of lunchen op het moment dat het de meeste honger heeft.
6. voor- en nadelen van de Freinet-pedagogie
De belangstelling voor deze methode blijft groeien. Hoewel er niet veel leraren meer zijn die zich identificeren met traditionele vormen van onderwijs, zijn er nog steeds weinig die deze pedagogiek daadwerkelijk toepassen. Volgens de statistieken waren er in het schooljaar 2018/2019 in totaal ongeveer 32.577 scholen voor algemeen onderwijs. Slechts een klein percentage van deze scholen geeft les volgens een alternatief schoolmodel.
In een paar scholen voeren leraren enkele benaderingen van de pedagogie van Freinet uit, maar in de meeste gevallen slechts op onderdelen, zodat het principe slechts wordt gemoderniseerd, maar niet volledig getransformeerd.
Zoals bij elke andere pedagogie zijn er natuurlijk altijd bepaalde voor- en nadelen aan de Freinet-methode verbonden. Wij willen deze illustreren in de volgende tabel.
- Kinderen kunnen hun persoonlijkheid vrij ontwikkelen
- Activiteiten en projecten kunnen gekozen worden op basis van hun eigen interesses
- Kinderen worden al heel vroeg zelfstandig en zelfactief
- Sociaal gedrag wordt aangemoedigd
- Kinderen leren automatisch de basisprincipes van democratie
- Leerlingen en kleuters kijken uit naar de dag omdat ze hun voorkeuren kunnen uitleven
- Kinderen doen het liefst waar ze goed in zijn, zodat zwakke punten worden verwaarloosd.
- Door het gebrek aan structuren en rituelen ontbreekt het sommige kinderen aan een gevoel van veiligheid.
- De methode vereist bekwaam en opgeleid personeel, dat nog niet beschikbaar is.
- Verlegen kinderen durven vaak hun behoeften en wensen niet kenbaar te maken.
7. boeken over Freinet pedagogie online kopen
No products found.
No products found.
No products found.