Vooral in de grote Duitse steden kunnen de openbare instellingen de uitbreiding van het aantal kinderopvangplaatsen niet bijbenen. Daarom willen steeds meer ouders zelf een kinderdagverblijf oprichten.
Je moet over ondernemerskennis, een zakelijke basis en pedagogische ervaring beschikken.
De inkomsten bestaan meestal uit kostenvergoedingen van de betreffende deelstaat, giften en bijdragen van de boosterclub van de Kita of individuele bijbetalingen door de ouders.
In heel Duitsland is er een tekort aan kinderopvangplaatsen, die vaak een noodzakelijke voorwaarde zijn voor een voltijdse baan van de ouders. Daarom besluiten steeds meer moeders en vaders van de nood een deugd te maken en een eigen kinderdagverblijf te beginnen.
Het openen van een kinderdagverblijf creëert niet alleen nieuwe banen en kinderopvangplaatsen, maar kan ook geld opleveren. Wij presenteren u de belangrijkste stappen op weg naar de opening van een kinderdagverblijf en vertellen u waar u rekening mee moet houden om uw concept financieel haalbaar te maken.
[button]Handleiding voor het opzetten van een kinderdagverblijf[/button]
Inhoudsopgave
1. dagopvangplaatsen dringend nodig: Gezinnen nemen het initiatief
De cijfers uit de actuele publicatie “Kindertagesbetreuung Kompakt” van het Bundesministerium für Familien, Senioren, Frauen und Jugend spreken voor zich: landelijk worden momenteel (per 1 maart 2017) 762.300 kinderen (33,1 procent) onder de drie jaar opgevangen in een kinderdagverblijf of kinderopvang. Dat zijn al 42.800 kinderen meer dan in 2016 (32,7 procent) en de trend stijgt.
Ook het aantal Kita-kinderen tussen drie en zes jaar steeg in deze periode met 41.500 kinderen tot ongeveer 2,4 miljoen, zodat de kinderopvang in deze leeftijdsgroep nu 93,6 procent bedraagt.
Vooral in grote Duitse steden als Hamburg, München en Berlijn houden de openbare aanbieders geen gelijke tred met de uitbreiding van het aantal kinderopvangplaatsen. Daarom willen steeds meer ouders hun eigen kinderdagverblijf oprichten. De planning van de oprichting van een kinderdagverblijf is vergelijkbaar met de oprichting van een bedrijf, maar er spelen toch enkele bijzondere factoren mee, die wij u hier presenteren.
2 Persoonlijke vereisten voor het oprichten van een kinderdagverblijf
Als je een kinderdagverblijf wilt beginnen, moet je beschikken over ondernemerskennis of op zijn minst geïnteresseerd zijn in verdere scholing op dit gebied. Een kinderdagverblijf functioneert in principe als een bedrijf: Het heeft een bedrijfskundige basis nodig, want ook in de Kita is onder andere boekhouding vereist. Je moet het bedrijf registreren bij de belastingdienst en er moeten facturen worden betaald en uitgegeven. Hieronder valt bijvoorbeeld ook de loonadministratie voor het personeel van het kinderdagverblijf. Ook onervaren oprichters kunnen veel zaken vereenvoudigen met diverse tools en diensten, maar een basiskennis van bedrijfsvoering is toch een voordeel bij het oprichten van een kinderdagverblijf.
Natuurlijk wilt u met een kinderdagverblijf ook geld verdienen. Maar naast zakelijke basiskennis is pedagogische ervaring essentieel om een geschikt concept te creëren en professionals en ouders te overtuigen van de verdiensten van het project.
Je moet echt geïnteresseerd zijn in de “Kita-kosmos”, in het samenwerken met ouders en kinderen, en in de eisen die een dergelijke instelling stelt. Als u niet over enige pedagogische basiskennis beschikt, moet u overwegen een verdere opleiding te volgen of te zorgen voor een sterk pedagogisch Kita-team dat de visie ondersteunt.
3 De start: het creëren van een pedagogisch concept
Als je een kinderdagverblijf wilt beginnen, moet de eerste stap het ontwikkelen van een visie zijn: Hoe moet onze Kita eruit zien en welk concept moet het hebben? Vrijeschool, Montessori of klassiek kinderdagverblijf – vele oriëntaties komen aan de orde. Het concept bepaalt ook de omvang van het bedrijf.
Een boskleuterschool of een kleuterschool volgens Froebel bijvoorbeeld stellen vaak hoge eisen aan het pedagogisch concept en de voor- en vroegschoolse educatie.
Deze typen kinderdagverblijven hebben vaak minder plaatsen en zijn gebaseerd op een sterke betrokkenheid van de ouders. Andere typen kinderdagverblijven – meestal gerund door commerciële aanbieders – willen zoveel mogelijk winstgevende dagverblijven creëren. Hoe duidelijker uw idee is, hoe groter de kans dat u anderen ervan kunt overtuigen, bijvoorbeeld door een vereniging op te richten.
4. Draagvlak – bepalen van de rechtsvorm van een kinderdagverblijf
Tegelijkertijd moet u zich informeren over de rechtsvorm van een kinder dagverblijf. In het verleden kozen ouderinitiatieven vaak de vereniging zonder winstoogmerk als rechtsvorm. In Berlijn werd sommige kinderdagverblijven de status van vereniging zonder winstoogmerk ontzegd omdat ze werden beschouwd als verenigingen met een economisch doel (KG Berlijn v. 16.2.2016, 22 W 71/15).
Er zijn uitzonderingen, maar als je al weet dat je Kita een groter aantal kinderen moet opvangen en er geen herkenbaar doel zonder winstoogmerk in de statuten staat, dan is de gGmbH de betere keuze. Ziet u het kinderdagverblijf als een onderneming en wilt u in de toekomst misschien zelfs meerdere kinderdagverblijven oprichten, dan kunt u ook een eenmanszaak oprichten.
Hier ziet u in één oogopslag alle voor- en nadelen van de verschillende stichtingsvormen:
Oprichtingsvorm | Voordelen en nadelen |
---|---|
gGmbh |
|
Vereniging zonder winstoogmerk (e.V.) |
|
Vennootschap |
|
Om duidelijkheid te krijgen over de optimale rechtsvorm kunt u het beste zo spoedig mogelijk contact opnemen met de verantwoordelijke overheidsdiensten voor jeugdzorg. Hun contactpersonen zullen ook informatie verstrekken over de vraag of erin de betrokken regio behoefte is aan bijkomende kleuterscholen. Indien deze behoefte niet bestaat, kan de verlening van een exploitatievergunning worden geweigerd.
Hoe duidelijker het Kita-concept is en hoe beter je als stichtend team kunt beargumenteren dat je Kita in een behoefte voorziet, hoe beter je onderhandelingspositie zal zijn.
5 Locatie: het vinden van geschikt onroerend goed
Een belangrijke taak bij het opzetten van een bedrijf is het vinden van geschikt onroerend goed. Vaak is dit bedrijfsruimte die speciaal gebruik toestaat.
De volgende criteria spelen een rol bij het verlenen van een bedrijfsvergunning:
- Pedagogisch vloeroppervlak/kind
- Geluidsisolatie
- Helderheid van de ruimte
- Vluchtwegen
- Grootte van de garderobe
- Aantal toiletten/kind
- Beschikbare buitenruimte
- Brandbeveiligingsconcepten
Tip: Vraag uw verantwoordelijke contactpersoon bij het staatsbureau voor jeugdzorg of er subsidies beschikbaar zijn voor de inrichting van de ruimtes of voor de huur. In NRW krijgen kinderdagverblijven onder andere steun voor de exploitatiekosten en de uitbreiding van dagverblijven voor kinderen met een handicap.
In principe kunt u rekenen op een benodigde oppervlakte van 60 m² per dagopvanggroep.
Stap 6: Plan de financiering van het kinderdagverblijf
Een ander belangrijk aspect van het opzetten van een kinderdagverblijf is de financiële planning. U moet onderscheid maken tussen de eenmalige kosten in de opstartfase en de lopende kosten. U kunt zich het beste laten bijstaan door financiële deskundigen die samen met u een ondernemingsplan opstellen en zeker geen valkuilen voor de kosten vergeten.
Raadpleeg indien mogelijk ook de directeuren van bestaande kinderdagverblijven. Zij hebben veel ervaring en kunnen waardevolle tips geven voor het plannen van een kinderdagverblijf.
6.1 Financiering van de stichting
Bureaus voor jeugdzorg van de deelstaten
De federale vereniging van nationale bureaus voor jeugdzorg geeft een overzicht van alle bureaus voor jeugdzorg of de verantwoordelijke bureaus in de deelstaten en verstrekt contactpersonen. Bij het openen van een kinderdagverblijf zijn dit de eerste aanspreekpunten.
Voor de financiering van de oprichting van een kinderdagverblijf kunt u eigen middelen, externe middelen en subsidies gebruiken. Als je een gGmbh begint, kun je net als iedere andere zelfstandige een lening afsluiten bij een ontwikkelingsbank of financiële instelling, maar je hebt ook 25.000 euro startkapitaal uit eigen middelen nodig.
De deelstaten beslissen zelfstandig over verdere financiering van de oprichting van een kinderdagverblijf. Ook de federale bureaus voor jeugdzorg informeren u hierover en geven u eventueel verdere contacten.
6.2 Kostenplanning voor de exploitatie
Of u een exploitatievergunning krijgt voor uw Kita hangt ook af van uw financieringsconcept. Het is duidelijk: alleen als de Kita – die ook een bedrijf is – selfsupporting is, is ze duurzaam operationeel.
De verantwoordelijke overheidsdiensten letten daarom op een consequent financieringsplan dat inkomsten en uitzonderingen met elkaar vergelijkt.
De lopende inkomsten bestaan meestal uit de kostenvergoedingen van de betrokken deelstaat, giften, bijdragen van de boosterclub van het kinderdagverblijf of individuele aanvullende betalingen van de ouders.
De belangrijkste uitgaven zijn opnieuw personeels- en energiekosten, huurkosten voor het gebouw van het kinderdagverblijf, maar ook kosten voor de inrichting en verdere ontwikkeling van het kinderdagverblijf.
De kostenvergoedingen van de overheid variëren sterk afhankelijk van de volgende factoren: leeftijd van de op te vangen kinderen, omvang van de opvang (voltijds/deeltijds), integratie en sociale toeslagen).
Vergeet in uw financiële planning op middellange termijn niet de noodzakelijke reparaties en regelmatige renovaties in de intensief gebruikte lokalen.