Lezen door schrijven: Inhoud en kritiek van de leermethode volgens Jürgen Reichen

Lezen door schrijven is een van de vele methoden om kinderen geleidelijk met spelling vertrouwd te maken.Hoewel het model een paar jaar geleden nog als vernieuwend werd geprezen, is er steeds meer kritiek op gekomen …

Lezen door schrijven: Inhoud en kritiek van de leermethode volgens Jürgen Reichen

lesen durch schreiben
  1. Tijdschrift
  2. »
  3. Kinderen
  4. »
  5. Kinderopvang
  6. »
  7. Pedagogische concepten
  8. »
  9. Lezen door schrijven: Inhoud en kritiek van de leermethode volgens Jürgen Reichen
Hoe werkt het concept van lezen door schrijven?

De methode gaat ervan uit dat kinderen zichzelf kunnen leren schrijven.

Waarom is er steeds meer kritiek op het door Jürgen Reichen ontwikkelde concept?

De studies laten er weinig twijfel over bestaan dat de methode duidelijk inferieur is aan de klassieke variant van lesgeven met een primer. Daarom trokken steeds meer deelstaten aan de bel en verboden basisscholen het concept te gebruiken.

Wat onderscheidt de methode voor lezen door schrijven van andere leermethoden?

Het grootste verschil is dat kinderen verkeerd gespelde woorden mogen schrijven om sneller te leren schrijven.

Lezen door schrijven is een van de vele methoden om kinderen geleidelijk met spelling vertrouwd te maken.
Hoewel het model een paar jaar geleden nog als vernieuwend werd geprezen, is er steeds meer kritiek op gekomen en is het nu op veel plaatsen verboden.

In ons artikel leggen we uit wat er achter Jürgen Reichen’s concept van lezen door schrijven zit, welke alternatieve leermethoden er op de basisschool zijn en in hoeverre er voor- of nadelen aan verbonden zijn.

[button]Thuis oefenen om leren schrijven makkelijker te maken[/button]

1. lezen door schrijven – een methode zonder controle

lesen durch schreiben mit der anlauttabelle lernen
Een spellingstabel helpt kinderen om sneller te leren schrijven
.

Hoe kinderen in Duitsland les moeten krijgen is een grote uitdaging voor leraren. Niet elke leerling leert op dezelfde manier, zodat sommige methoden voor de ene leerling een goed idee blijken te zijn, terwijl een andere er nauwelijks mee overweg kan.

In tegenstelling tot het klassieke onderwijs met de primer werken kinderen in het Jürgen Reichen-concept met een fonetische tabel.
Deze vormt de kern van de methode en is bedoeld om kinderen sneller te leren schrijven en pas in tweede instantie aandacht te besteden aan het ter harte nemen van de juiste spelling.

Bij lezen door schrijven gaat het erom dat kinderen woorden opschrijven zoals ze die horen. Je zou het dus ook schrijven op gehoor kunnen noemen.
Als er een geschikte lettertabel beschikbaar is, kunnen kinderen hun eerste woorden opschrijven zonder dat ze alle letters al hebben geleerd.

In plaats daarvan kunnen kinderen tijdens de lessen de fonetische tabel naast zich leggen en aan de hand van de bijpassende klanken bedenken hoe een bepaald woord gespeld wordt.
Een groot probleem met deze manier van leren, zoals de meeste ouders en veel critici het zien, is dat er geen correctie is van verkeerd gespelde woorden.

Als een kind bijvoorbeeld de zin “Lieve mamma, ik vind Peter fil mer leuker dan Ben.” schrijft, verzetten de meeste mensen zich ertegen dit gewoon te accepteren.
De voorstanders van de alternatieve leermethode zien dit echter rustig en slechts als een tussenstap op weg naar een perfecte spelling.

Ook al heeft de methode van leren lezen door schrijven niet alleen maar nadelen, de belangrijkste vraag is hoe kinderen geacht worden iets te leren als ze niet gecorrigeerd worden. In plaats daarvan wordt een verkeerd gespeld woord door veelvuldige herhaling steeds meer onthouden en verankerd in het langetermijngeheugen.

2. kinderen als scheppers van hun eigen schrijfvaardigheid

Bij lezen door schrijven moeten kinderen in principe hun eigen schrijfvaardigheid verwerven. Alle materialen en oefeningen zijn erop gericht kinderen te leren zelfstandig te zijn.

ein kind beim schreiben lernen
Kinderen leren heel verschillend.

Een positief aspect van dit concept is dat kinderen heel individueel kunnen leren naargelang hun leervorderingen.

Daarentegen helpen oefeningen die de hele klas samen doet zowel sterkere als zwakkere leerlingen slechts in beperkte mate. Hoewel herhaling geen kwaad kan, kan het leiden tot verveling. Tegelijkertijd blijven sterke leerlingen achter bij hun werkelijke capaciteiten.
Evenzo hebben zwakkere leerlingen moeite om lessen te volgen die geschikt zijn voor de meerderheid van de leerlingen.

Kinderen met een beperkt begrip van lezen en spellen hebben bijzondere problemen. Dyslectici, maar ook gewoon zwakkere leerlingen, hebben het bijzonder zwaar als zij eenmaal gewend zijn geraakt aan onjuiste spelling.

Het veronderstelde voordeel dat leerlingen sneller hele woorden of zelfs zinnen kunnen schrijven, blijkt op het laatst een nadeel te zijn bij het opnieuw leren.

3. ervaringen met de methode voor lezen door schrijven

ein schild mit falscher rechtschreibung
Opdat een bord er later niet zo uitziet, moeten fouten direct gecorrigeerd worden.

Na de geleidelijke invoering van het begrip in enkele deelstaten wordt het nu nauwelijks meer gebruikt. Terwijl de Oost-Duitse deelstaten en Beieren over het algemeen tegen de methode waren, hebben veel scholen het concept min of meer ingevoerd.

De tot dusver uitgevoerde studies hebben ertoe geleid dat steeds meer deelstaten geleidelijk afstand nemen van het concept.
In Hamburg, Sleeswijk-Holstein, Baden-Württemberg, Brandenburg, Berlijn en NRW is de methode uiterlijk sinds het schooljaar 2019/2020 verboden.

Een grootschalige studie van de universiteit van Bonn in 2018 zorgdevoor een bijzondere wake-up call en immense kritiek. De studie kwamtot de conclusie dat kinderen die les kregen volgens het concept van lezen door schrijven aan het einde van hun basisschooltijd een55% hoger foutenpercentage hadden dan leerlingen die leerden met de primer.

Niet onvermeld mag blijven dat het andere alternatief voor de primer, de spellingworkshop, nog slechter presteerde. Hier bedroeg het verhoogde foutenpercentage een ongelooflijke 105%.

Ook de Duitse lerarenvereniging drong aan op een landelijke afschaffing van de omstreden methode. Tegelijkertijd riep de vereniging op tot een kritische herziening van het gebruikte lesmateriaal.

4. Leren lezen en schrijven – er zijn ook andere manieren

ein kind liest ein buch
Niet elke methode bereikt bij elk kind het gewenste effect.

Er is niet één methode waarmee kinderen kunnen leren lezen en schrijven. Het is echter belangrijk dat alle leerlingen naar vermogen kunnen worden ondersteund en niet worden achtergesteld.

In wezen zijn, naast het concept van lezen door schrijven, de twee methoden van de spellingworkshop en het werken met de grondverf ingeburgerd geraakt.

Het hoofddoel van de spellingworkshop is kinderen geleidelijk een beter begrip van taal te geven. Op de basisschool leren de leerlingen in fasen.
Eerst wordt het begrip van de afzonderlijke klanken aangeleerd, daarna volgt het opschrijven ervan.
Dit gebeurt eerst met losse woorden en later met eenvoudige en iets later met complexe zinsstructuren.

Op deze manierleren de kinderen niet verschillende dingen tegelijk, maar verdiepen zij zich stap voor stap in de taal.
Problematisch hierbij is echter dat afzonderlijke taalcomponentenpaste laat aandacht krijgen.

Bij de primermethode daarentegen hebben kinderen eerst de taak om letters te leren. Elke afzonderlijke letter moet worden geanalyseerd en toegewezen aan een specifieke klank.
Met dit concept beginnen kinderen ook met eenvoudige woorden.

Vanaf het begin ligt de nadruk echter op een correcte spelling en worden afwijkingen onmiddellijk gecorrigeerd. Hoewel de klassieke methode al vrij oud is, is ze steeds weer aangevuld met nieuwe oefeningen, zodat het leren schrijven voor kinderen gemakkelijker wordt.

Een overzicht van de drie verschillende concepten zie je in deze korte YouTube-video:

https://www.youtube.com/watch?v=tfYtE9UdXtQ

4. Thuis oefenen om het leren schrijven gemakkelijker te maken

No products found.


No products found.


No products found.

Gerelateerde berichten