Over het thema inclusie wordt momenteel druk gedebatteerd, vooral in de politiek en de samenleving. Maar niet iedereen weet wat inclusie of een inclusiekind is. Het is vooral belangrijk onderscheid te maken tussen integratie en inclusie.

Want inclusie betekent dat er geen onderscheid meer wordt gemaakt tussen gehandicapten en niet-gehandicapten. Om dit stevig te verankeren in de samenleving moet het principe van inclusie al op de kleuterschool en op school worden toegepast.

[button]Verdere literatuur over inclusie[/button]

1. inclusiekind – wat zit er achter deze term?

Het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap verklaart inclusie als een mensenrecht dat moet gelden voor alle mensen met een handicap. Maar wat is het eigenlijk? Wat betekent inclusie?

Hoewel de meeste mensen wel eens van de term inclusie hebben gehoord, bestaat er nog steeds verwarring over wat het betekent. De term inclusie komt van het Latijnse woord includere en betekent opnemen of binnenlaten.

Volgens de definitie van Duden betekent inclusie de gelijke deelname aan iets of het gezamenlijk onderwijs van gehandicapte en niet-gehandicapte kinderen in kinderdagverblijven en scholen. Hoewel de termen integratie en insluiting vaak synoniem worden gebruikt, is de definitie zeer verschillend. Bij integratie gaat het er immers meer om een persoon met bijzondere behoeften op te nemen in het gangbare systeem. Het doel van integratie daarentegen is het creëren van een concept waarin iedereen zich thuis kan voelen.

Een inclusiekind is dus een kind dat naar een instelling gaat met zowel gehandicapte als niet-gehandicapte kinderen. Dit betekent niet alleen dat ze samen leren in de klas, maar ook dat ze hun hele leven geen uitsluiting ervaren.

Wie de term inclusie hoort, denkt onmiddellijk aan kinderen met een geestelijke en/of lichamelijke handicap. Een kind kan echter ook een inclusiekind zijn als geestelijke handicaps, d.w.z. sociaal-emotionele problemen, op de voorgrond staan. Ook kinderen die problemen hebben met taal of leren worden inclusiekinderen genoemd.

2 Inclusie op school en in de kleuterschool

Omdat onderwijs een staatsaangelegenheid is, ontbreekt het nog aan de implementatie van inclusie. Volgens een studie van de Friedrich Ebert Foundation ging in het schooljaar 2015/16 slechts 37% van de kinderen met speciale behoeften naar inclusieve klassen. Het percentage varieert sterk van staat tot staat.

Of een kind speciale behoeften heeft, kan via verschillende procedures worden vastgesteld. In de regel wordt deze diagnose gesteld tijdens het toelatingsexamen. Ouders van wie het kind op de kleuterschool zit, moeten daarentegen vaak zelf steun voor opneming aanvragen als het niet gaat om een duidelijke lichamelijke of geestelijke handicap zoals het syndroom van Down.

In hetbeste geval begint inclusie niet op school, maar al op de kleuterschool. Het gaat erom dat kinderen vanaf de kleuterleeftijd gelijke toegang tot onderwijs hebben – ongeacht of ze een handicap hebben of niet.

Inclusie wordt dan voortgezet op school. Kinderen met een handicap moeten dus naar een gewone school gaan in plaats van naar een school voor speciaal onderwijs. Dit betekent echter niet dat zij geen speciale en individuele steunmaatregelen krijgen. Het doel is veeleer om zowel gezamenlijk als individueel leren te bevorderen.

Aangezien de leerkrachten op een gewone school geen tijd hebben om voor kinderen met speciale behoeften te zorgen, worden in de integratieklassen zogenaamde schoolbegeleiders of integratieassistenten ingezet. Dit zijn extra personeelsleden die bij het kind in de klas zitten, voor een individueel kind zorgen en in alle situaties helpen.

Hoe inclusie kan slagen ziet u ook in deze video:

https://www.youtube.com/watch?v=HiL5VCoSngg

3. een inclusiekind kan opvoeders en leerkrachten tot het uiterste drijven

Het staat buiten kijf dat het belangrijk is om mensen met een handicap gelijkwaardig deel te laten nemen aan het sociale leven. In gezamenlijke lessen kunnen kinderen met en zonder handicap met en van elkaar leren. Zo worden kinderen met een handicap zelfstandiger en kunnen ze deelnemen aan het “normale leven”.

Voorstanders van integratie bekritiseren echter dat het Duitse schoolsysteem momenteel nog veel te rigide is en geen ruimte biedt voor persoonlijke ontwikkeling. In plaats van deze kinderen naar speciale scholen te sturen, is het belangrijk om de angst voor contact en vooroordelen te verminderen.

Wat de integratie op school betreft, zijn er echter niet alleen voorstanders, maar ook critici. Veel ouders vrezen dat kinderen met een handicap het leertempo vertragen en er zo voor zorgen dat kinderen zonder handicap minder leren.

Een ander belangrijk punt van kritiek is dat kinderen met een handicap niet voldoende ondersteuning kunnen krijgen. Dit is echter vooral te wijten aan het feit dat er te weinig extra personeel is in kleuterscholen en scholen. Meer leerkrachten voor speciaal onderwijs betekent echter meer geld, dat vaak niet beschikbaar is. Als de samenleving echter bereid is iets te veranderen, kunnen er manieren van financiering worden gevonden.

Een ander probleem is dat de meeste reguliere scholen niet zijn toegerust voor een kind met speciale behoeften. Er is vaak een gebrek aan technische hulpmiddelen of geschikte materialen.

4 Meer informatie over inclusie

No products found.

No products found.

No products found.