Bij frontaal onderwijs staat de leraar centraal, die de les leidt. Er zijn echter verschillende manieren om docentgerichte lessen te ontwerpen.
Er zijn zeker enkele voordelen, maar deze manier van lesgeven heeft ook nadelen. We hebben de belangrijkste punten hier voor u samengevat.
Als docent heb je altijd de keuze om de voordelen van verschillende onderwijsmethoden te benutten. Bij sommige vakken is het veel gemakkelijker om frontaal les te geven.
Daarnaast speelt persoonlijkheid een doorslaggevende rol bij het bepalen of frontaal lesgeven succesvol kan zijn of dat een andere methode zinvoller is.
Frontaal onderwijs is voor de meeste volwassenen ook bekend uit hun kindertijd. Groepswerk en alternatieve vormen van onderwijs gekenmerkt door projecten of individuele leermogelijkheden werden vroeger zelden gebruikt.
Maar is frontaal lesgeven echt zo slecht als het soms wordt afgeschilderd?
In ons artikel bekijken we de klassieke onderwijsvariant en laten we zien in welke gevallen het heel zinvol kan zijn om in deze vorm les te geven.
[button]Gids voor verstandige integratie van frontaal onderwijs[/button]
Inhoudsopgave
1. frontaal onderwijs – de leraar domineert de actie.
Volgens de definitie is frontaal onderwijs een vorm van lesgeven waarbij de leraar direct voor de klas staat en voorschrijft wat er geleerd moet worden en hoe dat moet gebeuren.
Het leraar-gecentreerd lesgeven is de laatste jaren echter steeds meer in diskrediet geraakt, omdat er talloze andere lesmethoden zijn die het traditionele frontaal lesgeven vervangen.
Dit is echter geenszins onverstandig. Bij frontaal onderwijs zitten de leerlingen voor de leraar terwijl deze een college geeft.
Het kan gebeuren dat de leraar individuele leerlingen bij de les betrekt.
De leraar blijft echter altijd de baas over de discussie.
Leerlingenbesprekingen maken dus wel degelijk deel uit van frontaal onderwijs en kunnen niet in een andere categorie worden ondergebracht.
Het pure leskarakter kan losser worden gemaakt door leerlingenparticipatie of door het opnemen van schoolbordfoto’s.
In wezen krijgen alle leerlingen echter dezelfde lesinhoud en worden zij niet ondersteund naargelang hun individuele sterke of zwakke punten.
Tip: Puur frontaal lesgeven zonder onderbrekingen kan snel vermoeiend worden voor leerlingen, zodat de concentratie langzaam maar zeker steeds meer afneemt.
2. vormen van frontaal onderwijs – docentgericht onderwijs verloopt niet altijd op dezelfde manier
Niet alle frontaal onderwijs is hetzelfde. Naast de vooral uit vroeger tijden bekende variant, waarbij de docent een woordaandeel van bijna 100 % heeft, worden tal van andere lesmethoden gebruikt die de deelname van leerlingen mogelijk maken zonder dat fundamenteel van de variant van frontaal onderwijs hoeft te worden afgeweken.
Dit zijn bijvoorbeeld
- het instructiegesprek: Hierbij geeft de leraar de leerlingen slechts stof tot nadenken, zodat de leerlingen de oplossing van een probleem min of meer zelf moeten uitwerken.
Deze procedure bevordert de zelfstandigheid, maar ontneemt de leraar niet de mogelijkheid om op elk moment in te grijpen en bepaalde aanwijzingen te geven. - In tegenstelling tot het instructiegesprekgeeft de leraar het woord aan telkens één leerling voor een korte tijd om een vraag te beantwoorden. De leraar bepaalt de algemene gang van zaken.
- Socratisch gesprek: Met behulp van vragen moeten kinderen bij deze vorm van frontaal onderwijs zelf een oplossing leren vinden. De leerkracht zorgt echter uiteindelijk voor de oplossing. In principe vloeit de oplossing echter al voort uit de eerder beantwoorde tussenvragen.
Frontaal onderwijs hoeft echter niet in zijn pure vorm plaats te vinden, maar kan worden aangevuld met projectonderwijs, partnerwerk of andere nieuwe lesmethoden.
Zo kunnen de voordelen van verschillende concepten worden gecombineerd.
Tip: Frontaal onderwijs is bijzonder geschikt voor zogenaamde beginnerslessen. Op deze manier kan een onderwerp worden geïntroduceerd zonder dat er veel tijd verloren gaat.
3 Overzicht van voor- en nadelen van frontaal onderwijs
Frontaal onderwijs heeft de neiging in de moderne pedagogiek negatief te worden bekeken. Toch is deze kritiek, die deels terecht is, lang niet op elk punt en bij elk vak van toepassing.
In de volgende vergelijking vindt u de belangrijkste voor- en nadelen van frontaal onderwijs:
- op deze manier kan in relatief korte tijd veel informatie worden overgebracht
- meningen kunnen zeer goed worden overgebracht (het standpunt van de docent is echter doorslaggevend)
- sommige leerkrachten zijn goed in het interessant maken van de les, zelfs door woordgrapjes of duidelijke stemmingsverschillen
- frontaal onderwijs vereist geen uitgebreide voorbereiding, maar kan meestal zonder veel hulpmiddelen worden gegeven
- de controle over de te bereiken doelen is gemakkelijker te waarborgen
- Het is gemakkelijker voor de leraar om controle te houden over alle leerlingen.
- De ontvankelijkheid en motivatie van de leerlingen lijden eronder zodra de leraar te veel aan het woord is of de lessen monotoon worden.
- Leerlingen hebben minder gelegenheid om hun eigen mening te vormen.
- Kinderen worden soms overweldigd door een te grote hoeveelheid informatie.
- Theoretische inhoud wordt onderwezen, maar de praktijk wordt verwaarloosd.
- Sommige leerkrachten hebben een zeer monotone stem, zodat frontaal lesgeven een slecht idee is.
- Sociale vormen spelen nauwelijks een rol (communicatie tussen leerlingen onderling is sterk beperkt)
Enige informatie over de voor- en nadelen is ook te vinden in deze YouTube-video:
4. alternatieve onderwijsvormen
Natuurlijk hoeft geen enkele leraar zijn toevlucht te nemen tot frontaal onderwijs. Open lessen of projectwerk, waarbij de nadruk ligt op individueel leren, zijn op veel scholen niet ongewoon.
Bij alle verschillende manieren om lessen te organiseren mag echter niet worden vergeten dat de leerlingen bepaalde basisvaardigheden in een werkstuk moeten beheersen.
Zo zijn projecten en groepswerk zeker geschikt voor sommige vakken en voor het demonstreren van bepaalde feiten. Vooral op het gebied van vreemde talen of wiskunde is het moeilijk om het helemaal zonder frontaal onderwijs te stellen.
Sommige scholen, zoals de Democratische School of de Vrijeschool, gebruiken echter helemaal geen frontaal onderwijs.
In de regel blijkt deze drastische aanpak echter ondoordacht en slechts een onderscheid met het onderwijs op reguliere scholen.
Volgens een studie van de Friedrich Ebert Stichting zou frontaal onderwijs tot het verleden moeten behoren, omdat het niet mogelijk is om met deze vorm van onderwijs alle leerlingen in een klas recht te doen.
Het is echter de vraag in hoeverre de alternatieve modellen daadwerkelijk superieur zijn aan de verschillende mogelijkheden van frontaal onderwijs.
5. handleiding voor een zinvolle integratie van frontaal onderwijs
No products found.