Elke baby heeft vroegkinderlijke reflexen als hij het levenslicht ziet. Hoewel vrijwillige bewegingen nog moeilijk zijn, dienen deze vroegkinderlijke reflexen om te overleven. Actief grijpen is niet mogelijk, maar baby’s vinden toch relatief snel de borst van hun moeder en beginnen te zuigen en te slikken.

In ons artikel gaan we uitgebreid in op de verschillende vroegkinderlijke reflexen, leggen we uit waartoe ze dienen en wanneer ze weer moeten verdwijnen.

1. reflexen uit de vroege kindertijd dienen voor zelfbescherming

Medische deskundigen noemen elk kindergedrag dat door een externe prikkel kan worden opgeroepen een vroegkinderlijke reflex. De primitieve reflexen zijn deels het gevolg van de voortdurende aanpassing in de baarmoeder, andere, zoals de zuig-slikreflex, zorgen voor overleving.

Wat alle vroegkinderlijke reflexen gemeen hebben, is dat de hersenen er niet bij betrokken zijn. Naarmate ze ouder worden, moeten pasgeborenen deze reflexen geleidelijk afbouwen, zodat de natuurlijke beweging zich kan ontwikkelen.

Artsen testen de vroegkinderlijke reflexen onmiddellijk na de geboorte. De belangrijkste verdere reflexen worden altijd opgehelderd door de betreffende kinderarts tijdens de U-onderzoeken.

Let op: premature baby’s hebben een ander ontwikkelingspatroon, waardoor het langer kan duren voordat bepaalde primitieve reflexen verschijnen of weer verdwijnen.

2 Overzicht van de belangrijkste vroegkinderlijke reflexen

Reflexen bij jonge kinderen kunnen worden gebruikt om vast te stellen of er neurologische tekorten zijn of dat de ontwikkeling normaal verloopt.
Hetzelfde geldt als de reflexen hardnekkig zijn, dat wil zeggen langer duren dan normaal. In dat geval kunnen speciale oefeningen helpen om ze gericht te verminderen.

In de volgende paragrafen laten we u kennismaken met de verschillende primitieve reflexen die kort na de geboorte bij baby’s kunnen worden waargenomen.

2.1 De grijpreflex

Het gedrag waarbij baby’s automatisch met hun handen en voeten grijpen, ook bekend als de grijpreflex, kan worden waargenomen tot ongeveer de derde levensmaand.

De achtergrond is heel eenvoudig. Kinderen willen gedragen worden en klampen zich daarom altijd vast zodra de gelegenheid zich voordoet. Dit dient zowel de evolutionaire behoefte aan bescherming bij de moeder als het verlangen naar nabijheid in het algemeen.

2.2 Laat u niet afschrikken door de moro-reflex

De Moro-reflex komt vaak voor bij snelle bewegingen die de baby uit balans brengen. Ook andere onverwachte externe prikkels, zoals plotselinge duisternis of onderdompeling in water, triggeren de primitieve reflex.
De armen en benen worden in een plotselinge reactie naar achteren gestrekt. Bovendien openen kinderen hun mond zodat het lijkt alsof een kind is geschrokken.

In feite willen kinderen zich zo beschermen tegen vallen. De ademhaling versnelt, de bloeddruk stijgt en vaker zijn er zelfs kleine woede-uitbarstingen.

Gemiddeld verdwijnt de Moro-reflex tussen de 2e en 4e levensmaand. Als de vroegkinderlijke reflex langer aanhoudt, bestaat het gevaar dat kinderen erg angstig worden of overgevoelig reageren op prikkels.

Tip: In therapie leren kinderen stap voor stap hoe ze deze en andere mogelijke reflexen kunnen verminderen.
Hoe langer de vroegkinderlijke reflexen blijven bestaan, hoe problematischer de effecten worden.

2.3 De asymmetrische tonische nekreflex

Deze reflex, ook wel ATNR genoemd, komt voor bij kinderen tot zes maanden. Zodra je het hoofd van het kind actief naar rechts draait, probeert de baby zowel het linkerbeen als de linkerarm op te trekken. Tegelijkertijd wordt ook het rechterbeen gestrekt.

Hoe de ATNR precies werkt, zie je in dit korte YouTube-filmpje:

Als de reflex niet verdwijnt, is behandeling nodig, anders hebben kinderen grote moeite met kruipen of lopen.

2.4 De tonische labyrintreflex

Bij deze vroegkinderlijke reflex leidt een voorwaartse kanteling van het hoofd automatisch tot een kromming van het hele lichaam.
Het tegenovergestelde gebeurt als het hoofd in de nek wordt gelegd. Het lichaam wordt naar achteren gestrekt.

Als de tonische labyrintreflex na de 3e levensmaand aanhoudt, zijn er vaak problemen op het gebied van evenwicht. Een slecht evenwicht en te veel spierspanning leiden er vaak toe dat kinderen weinig bewegen, wat het probleem nog verergert.

Training en oefeningen op het gebied van osteopathie kunnen helpen om de vroegkinderlijke reflexen te integreren.

2.5 Vroegtijdig verlangen om te lopen – de huilreflex

Als je een kind bij de hand of onder de armen pakt zodat de voeten de grond kunnen raken, zal het kind automatisch proberen te lopen. Deze reactie is echter geen teken van vroeg lopen, maar verdwijnt na ongeveer 3 maanden.

2.6 Niet ademen onder water – de ademhalingsreflex

Deze reflex in de vroege kinderjaren zorgt ervoor dat baby’s geen water in hun longen krijgen als ze in water worden ondergedompeld. Vrij automatisch stopt de ademhalingsreflex en sluiten de luchtwegen zich. Bepaalde oefeningen, zoals babyzwemmen, zijn dus alleen nuttig in de eerste 6 maanden.

Zodra de ademhalingsreflex verdwijnt, moeten kinderen zelf leren opletten dat er geen water wordt ingeslikt en in de luchtwegen terechtkomt.

3. tips voor het omgaan met het overzicht

Gebruik dit overzicht om zelf een beeld te krijgen van de ontwikkelingsfase van je kind. Zodra u echter merkt dat er op het gebied van de vroegkinderlijke reflexen op een of ander gebied problemen zijn, raadpleeg dan een kinderarts.

Vroeger werd aangenomen dat te lang durende primitieve reflexen alleen duidden op schade aan de hersenen. Inmiddels is de wetenschap echter een stap verder gegaan. Naast blijvende beperkingen zijn er ook motorische tekorten die kunnen worden verholpen en alleen tot ontwikkelingsproblemen op allerlei gebieden kunnen leiden als ze niet worden behandeld.

Aarzel daarom niet om hulp te zoeken als dat nodig is. U kunt gekwalificeerde therapeuten vinden, bijvoorbeeld via de zoektocht van de Deutsche Gesellschaft für neurophysiologische Entwicklung e.V. (Duitse vereniging voor neurofysiologische ontwikkeling).

4. koop boeken over het onderwerp reflexen bij jonge kinderen

No products found.