Taalverwerving is altijd een individueel proces. Een taalontwikkelingsachterstand betekent niet automatisch een taalontwikkelingsstoornis. De verschijningsvormen kunnen heel verschillend zijn.
De oorzaken van een taalontwikkelingsachterstand moeten worden achterhaald door middel van een gezondheidsonderzoek. In veel gevallen zijn gehoorproblemen verantwoordelijk.
Voor een succesvolle behandeling van een ontwikkelingsachterstand zijn speciale ondersteunende maatregelen nodig. De behandeling hangt altijd af van de oorzaken.
Voor veel ouders is het eerste woordje van hun kind een belangrijk en gedenkwaardig moment. Maar niet alle kinderen ontwikkelen taal zonder problemen. Sommige kinderen hebben moeite met de uitspraak, andere met de grammatica. Maar hoe ontstaat een taalontwikkelingsachterstand?
In onze gids willen wij u informeren over het onderwerp taalontwikkelingsachterstand. Wij laten u de verschillende vormen van taalontwikkelingsachterstand zien en leggen de oorzaken uit. Tot slot laten we u graag kennismaken met verschillende behandelmethoden.
[button] Nadere literatuur over taalverwerving [/button]
Inhoudsopgave
1. de omvang van taalontwikkelingsstoornissen kan zeer verschillend zijn
Taal is het belangrijkste instrument om met andere mensen te kunnen communiceren. De taalverwerving van een kind begint in de babytijd. Baby’s proberen geluiden te imiteren terwijl ze hun tegenhanger goed observeren. De ontwikkeling is echter altijd zeer individueel. Terwijl sommige kinderen op anderhalfjarige leeftijd al kunnen praten, kan een ander kind zich in die tijd niet of nauwelijks uitdrukken.
De normale taalverwerving verloopt in verschillende stappen. Kinderen met een taalontwikkelingsachterstand (LLD) vertonen meestal tekorten op verschillende gebieden.
Deze gebieden zijn:
- Taalbegrip: Het kind begrijpt eenvoudige instructies en zinnen niet. Hieruit volgt dat het kind ook niet in staat is zijn eigen zinnen te vormen.
- Woordenschat: Bij een taalontwikkelingsachterstand is zowel de passieve als de actieve woordenschat van het kind beperkt. Het kind begrijpt veel woorden niet en leert nieuwe termen heel langzaam.
- Grammatica: Een vertraging of stoornis op het gebied van de grammatica wordt ook wel dysgrammatisme genoemd. In dit geval worden woorden verkeerd geplaatst in zinnen of worden zelfs hele delen van zinnen weggelaten.
- Articulatie/uitspraak: Uitspraakstoornissen worden dyslalie genoemd. Kinderen zijn niet in staat om bepaalde klanken met hun mond te vormen.
Per definitie heeft een kind een taalontwikkelingsachterstand als het op tweejarige leeftijd een woordenschat van minder dan 50 woorden heeft en geen zinnen van twee woorden kan vormen. De taalverwerving is minstens 6 maanden vertraagd.
Opmerking: deskundigen spreken pas van een taalontwikkelingsstoornis als het kind ouder is dan 36 maanden en duidelijke tekortkomingen vertoont op alle vier de gebieden.
Volgens het rapport van de arts Barmer GEK uit 2012 zijn in Duitsland ongeveer 1,1 miljoen kinderen getroffen door een taalstoornis. Zonder ondersteuning zal slechts ongeveer 30 tot 50% van deze “laatsprekers” de taalachterstand tegen de leeftijd van 3 jaar kunnen inhalen. Dat betekent dat ondersteuning in veel gevallen niet alleen zinvol, maar ook noodzakelijk is.
In de volgende video ziet u welke vormen een taalontwikkelingsstoornis kan aannemen:
2. taalontwikkelingsachterstanden zijn vaak het gevolg van een verminderd gehoorvermogen
Bijzonder geval van stotteren
Stotteren is een motorische spraakstoornis waarbij afzonderlijke klanken, woorden of delen van zinnen onnatuurlijk worden uitgerekt en/of herhaald. Tot nu toe is er geen duidelijke oorzaak voor deze spraakstoornis gevonden. Onderzoekers gaan ervan uit dat verschillende factoren verantwoordelijk zijn voor stotteren.
Er zijn ernstige individuele verschillen, zowel in de symptomen als in de oorzaken. Bovendien kunnen de vertragingen zich voordoen in slechts één gebied of in alle vier de gebieden.
De volgende factoren kunnen verantwoordelijk zijn voor een taalontwikkelingsachterstand:
- beperkt gehoor (door terugkerende middenoorontstekingen of hersenvliesontsteking)
- misvormingen en handicaps
- erfelijke aanleg
- gebrek aan sociale contacten
- Gevolg van een algemene ontwikkelingsachterstand
In sommige gevallen is een taalontwikkelingsachterstand familiair, zodat bijvoorbeeld één ouder of grootouder soortgelijke moeilijkheden heeft ondervonden.
Maar ook als er een gebrek aan sociaal contact is of de ouders weinig met hun kinderen praten, kan het gebeuren dat kinderen geen volledige zinnen kunnen vormen. Dit probleem komt vooral voor in gezinnen met een onderwijsachterstand.
Om de taalontwikkeling probleemloos te laten verlopen, moet aan de volgende criteria worden voldaan:
- een goed gehoor
- een intacte mond, neus en keel
- goed zicht
- voldoende verstandelijke vermogens
- communicatie tussen ouders en kind
3. een kinderarts raadplegen in geval van afwijkingen
Veel ouders vinden het moeilijk om een vertraging in de spraakontwikkeling te herkennen. Dat komt vooral omdat elke peuter zich in een ander tempo ontwikkelt. In de meeste gevallen worden deze moeilijkheden duidelijk wanneer het kind naar de kleuterschool gaat en kan worden vergeleken met andere kinderen.
Als u als ouders overeenkomstige symptomen of afwijkingen bij uw kind ontdekt, moet u zo snel mogelijk een kinderarts raadplegen. Zo kunt u voorkomen dat deze achterstand zich ontwikkelt tot een ontwikkelingsstoornis.
In principe moet u gebruik maken van alle vroegtijdige opsporingsonderzoeken bij uw kinderarts. Bij de verschillende onderzoeken wordt altijd nagegaan of het kind zich in overeenstemming met zijn leeftijd ontwikkelt. Dit omvat bijvoorbeeld de controle van het gehoor en de spraakontwikkeling.
Afhankelijk van de diagnose die de arts stelt, kunnen verdere onderzoeken door verschillende specialisten nodig zijn.
Voor de meeste kinderen is de diagnose zeer moeilijk omdat er geen organische stoornissen zijn.
4. Met speciale ondersteuning kan grote vooruitgang worden geboekt.
Kinderen die geen speciale therapie krijgen, kampen in het verdere verloop vaak met verdere ontwikkelingsstoornissen. Omdat zij veel later leren spreken en lezen, kunnen lees- en spellingsproblemen, zoals dyslexie, ontstaan.
Het is daarom essentieel dat u ervoor zorgt dat passende ondersteunende maatregelen worden ingevoerd.
4.1 Behandeling door opgeleide professionals
Debehandeling van een spraakontwikkelingsachterstand hangt vooral af van de oorzaak van het probleem. Als bijvoorbeeld een verminderd gehoorvermogen verantwoordelijk is, kan een keel-, neus- en oorarts uitkomst bieden. Is er sprake van een aangeboren gehoorstoornis, dan kan een gehoorapparaat soms helpen.
Isdaarentegen de uitspraak verstoord, dan is de logopedist het juiste aanspreekpunt. Hij of zij kan het kind helpen de klanken correct te vormen. Andere motorische stoornissen kunnen worden getraind met behulp van speciale oefeningen binnen de fysiotherapie.
Vraag uw arts om advies over welke therapiemaatregelen het meest geschikt zijn voor uw kind.
4.2 Steun van ouders en familie
Niet alleen professionals, maar ook ouders kunnen veel bijdragen aan de taalontwikkeling van hun kind. Het is vooral belangrijk dat zij veel tijd met hun kind doorbrengen. Door al vroeg veel met je kind te praten, kan de taalverwerving spelenderwijs plaatsvinden.
Het heeft echter geen zin als deze communicatie eindigt in een monoloog. Luister daarom geduldig naar uw kind als het u iets wil vertellen. Kijk samen naar prentenboeken en zorg ervoor dat u zo vaak mogelijk commentaar geeft op wat u ziet.
Vingerspelletjes, liedjes of blaasspelletjes dragen ook bij aan taalverwerving. Kinderen krijgen zo meer gevoel voor taal, zodat de taalontwikkeling wordt bevorderd.
Let op: Voorkom dat u uw kind voortdurend probeert te verbeteren. Hierdoor gaat de moed en het plezier van het correct leren spreken snel verloren. Het heeft meer zin om de uitingen van uw kind in de juiste vorm te herhalen.
5 Verder lezen over taalverwerving
No products found.